Gündem
KORONA AŞISI GÜRTELROSE ( ZONA) HASTALIĞINI TETİKLEYEBİLİR Mİ?

Corona virüsüne karşı milyonlarca kişiye aşı yapılmasının ardından, aşıların zona riskini artırabileceğine dair birçok bildiri yayılmaya başladı. Ancak bu tür bir bağlantı artık resmi olarak reddedilmiştir. Yine de, farklı kaynaklar, aşıların zona oluşumuna katkıda bulunabileceğine işaret etmektedir.
Yazar: Carina Rehberg
Haberin Hekim Uzmanlık Denetim ve Değerlendirmesi: Gert Dorschner
Corona Aşısı Sonrası Zona?
Zona (diğer adıyla Herpes Zoster), su çiçeği virüsü (Varicella-Zoster Virus) nedeniyle meydana gelir. Bu nedenle sadece çocukluk döneminde su çiçeği geçiren kişiler zona olur. Virüs, iyileşen su çiçeği hastalığı sonrasında vücutta inaktif olarak kalır. Ancak çeşitli tetikleyicilerle yıllar sonra yeniden aktif hale gelebilir ve ağrılı bir Herpes Zoster (zona) hastalığına neden olabilir.
İlk klinik çalışmalarında (2021) Corona aşılarının güvenliği üzerine yapılan testlerde, mRNA aşıları nedeniyle zona vakalarının artışı bildirilmemişti. 2022 yılına ait başka bir çalışmada ise, 2 milyon kişilik aşılı verilerle zona için bir risk artışı gözlemlenmediği belirtilmiştir.
Ancak şu anda, birçok başka araştırma ve vaka raporu, aşıların zona oluşumuyla ilişkilendirilebileceğini göstermektedir, özellikle mRNA aşıları için.
mRNA Aşısı Sonrası Zona
EudraVigilance veritabanına göre, Biontech aşısı sonrasında 15.887 zona vakası bildirilmiştir, bu da bu aşı ile bildirilen tüm yan etkilerin %1,5’ine denk gelmektedir. EudraVigilance, Avrupa İlaç Ajansı (EMA) tarafından yönetilmektedir ve Avrupa Ekonomik Alanı’nda (EEA) onaylanmış ya da klinik çalışmalarda test edilen ilaçlarla ilgili yan etki verilerinin toplanıp analiz edilmesine yardımcı olmaktadır.
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki VAERS sistemine göre ise, Biontech aşısı sonrası 1257 zona vakası (bildirilen olayların %0,5’i) kaydedilmiştir.
Birçok vaka raporu da bu ilişkiyi desteklemektedir, örneğin:
- Madrid’deki bir üniversite hastanesinden 5 rapor,
- Las Vegas’taki bir dermatoloji kliniğinden 20 vaka,
- İsrail’deki bir romatoloji merkezinden 6 vaka.
Biontech Aşısı ile Diğer Aşılar Arasında Farklılıklar
İspanya’da yapılan bir çalışmaya göre, mRNA aşıları (Biontech ve Moderna) sonrasında, AstraZeneca aşısına kıyasla daha fazla zona vakası görülmüştür.
Biontech aşısı sonrasında, Moderna aşısına kıyasla daha fazla zona vakası gözlemlenmiştir.
Hong Kong’daki bir çalışmada ise, Biontech aşısı sonrası zona nedeniyle hastaneye yatışların daha fazla olduğu bulunmuştur.
Corona Aşısı ve Zona Oluşumu
Biontech aşısı güvenlik çalışmasında, aşı sonrası immün sistem üzerinde yapılan araştırmalarda, ilk veya ikinci doz sonrası lenfosit sayısında geçici bir azalma olduğu gözlemlenmiştir. Bu lenfosit düşüşü, bağışıklık sisteminin zayıfladığını gösteren bir işaret olabilir. Varicella-Zoster virüsü, bu dönemi kullanarak yeniden aktif hale gelip zona oluşturabilir.
Ayrıca, mRNA aşılarının, Toll-like reseptör yolunu uyararak (immun reaksiyonunu) Varicella-Zoster virüsünün reaktivasyonunu tetikleyebileceği düşünülmektedir.
Aşı Sonrası Zona Ne Zaman ve Nerede Görülür?
Çoğu vakada, aşı sonrası zona, ilk dozdan sonra görülür, nadiren ikinci doz ya da hatırlatma aşıları sonrasında ortaya çıkar. Aşı sonrası zona vakası, genellikle ilk 3 hafta içinde ortaya çıkar, çoğu vakada ilk 5 gün içinde, döküntüler gövde bölgesinde belirir.
Kimler Risk Altında?
Corona aşısı (Biontech) sonrası zona riski, aşağıdaki kişilerde daha yüksektir:
- Bağışıklık sistemi zayıf olanlar,
- Otoimmün hastalığı olanlar,
- Yüksek tansiyon ve/veya lipid metabolizması bozukluğu olanlar,
- Yaşlı bireyler,
- Bağışıklık baskılayıcı ilaç kullananlar.
Birçok durumda, bu kişilerde birden fazla hastalık bir arada bulunur (komorbidite), örneğin yüksek tansiyon ve lipid metabolizması bozuklukları gibi.
Riskli Bireyler Bilgilendirilmeli
Aşıların, özellikle Biontech aşısının, riskli bireylerde zona riski oluşturabileceğine dair giderek artan bulgular olduğundan, bu bireylerin uygun şekilde bilgilendirilmesi önerilmektedir.
Bunun yanı sıra, okullarda kullanılan tedaviye yönelik antiviraller (örneğin Valasiklovir) ve hatta aşı öncesi zona aşısı yapılması tavsiye edilmektedir.
Önemli Uyarı
Bu haber , mevcut araştırma ve çalışmalara dayalı olarak hazırlanmış ve doktorlar tarafından (www.zentrum-der-gesundheit.de) gözden geçirilmiştir, ancak kendi başınıza tanı koymak ya da tedavi uygulamak için kullanılmamalıdır. Herhangi bir tedavi yöntemini, doktorunuzla önceden konuşarak değerlendirmeniz gerekmektedir.
Gürtelrose (Zona), Varicella-Zoster virüsü (VZV) nedeniyle ortaya çıkan bir cilt hastalığıdır. Aynı virüs, su çiçeği hastalığına da yol açar. Çocukluk döneminde su çiçeği geçiren kişilerde, virüs vücutta sinir hücrelerinde uykuya geçer ve yıllar sonra bağışıklık sistemi zayıfladığında tekrar aktifleşebilir. Bu yeniden aktifleşme, gürtelrose (zona) hastalığını tetikler.
Gürtelrose’nin Belirtileri:
- Ağrı ve Yanma: Gürtelrose genellikle vücudun bir tarafında, sinir yolları boyunca ağrı, yanma, kaşıntı veya batma hissi ile başlar.
- Döküntüler: Ağrılı bölge üzerinde, sıvı dolu kabarcıklar (veziküller) ortaya çıkar. Bu döküntüler genellikle sırt, göğüs veya yüz gibi vücudun tek bir tarafında görülür.
- Başka Semptomlar: Ateş, halsizlik, baş ağrısı ve kas ağrıları da görülebilir.
Risk Faktörleri:
- Yaş: 50 yaş ve üzeri kişilerde daha sık görülür. Yaşla birlikte bağışıklık sistemi zayıflar, bu da virüsün tekrar aktifleşmesine yol açabilir.
- Bağışıklık Sistemi Sorunları: Bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler, örneğin kanser tedavisi görenler veya bağışıklık baskılayıcı ilaç kullananlar, daha yüksek risk altındadır.
- Stres ve Yorgunluk: Fiziksel ya da psikolojik stres de gürtelrose gelişimine katkıda bulunabilir.
Tedavi:
Gürtelrose tedavisi genellikle antiviral ilaçlar (örneğin, asiklovir, valasiklovir) ile yapılır. Bu ilaçlar, virüsün yayılmasını ve hastalığın süresini kısaltabilir. Ayrıca ağrı kesiciler ve topikal kremler de tedavi sürecine yardımcı olabilir.
Gündem
LUZERN’DE ECZACILARA DAHA FAZLA AŞI YETKİSİ VERİLDİ

1 Mayıs’tan itibaren eczacılar tüm aşıları uygulayabilecek
LUZERN – Luzern Kantonu, sağlık sistemini güçlendirmek ve aşıya erişimi kolaylaştırmak amacıyla eczacılara daha geniş yetkiler verdi. Hükümet, Medikal Meslekler Yönetmeliği’nde yaptığı değişiklikle, 1 Mayıs 2025 itibarıyla eczacıların İsviçre Aşı Takvimi’ndeki tüm aşıları uygulamasına izin verdi.
Daha önce yalnızca doktorlar tarafından başlatılan bazı aşıların takip dozları, grip ve Covid-19 gibi istisnai durumlar haricinde, eczacılar tarafından yapılamıyordu. Ancak artık “Aşılama ve Kan Alma Yeterlilik Belgesi” olan eczacılar, doktor muayenesine gerek kalmadan her türlü aşıyı doğrudan uygulayabilecek.
AMAÇ: SAĞLIK HİZMETLERİNE ERİŞİMİ KOLAYLAŞTIRMAK
Luzern Kanton Hükümeti’nden yapılan açıklamada, bu kararın özellikle sağlık personeli eksikliği ve yaşlanan nüfus gibi faktörlerin etkili olduğu belirtildi. Luzern Sağlık ve Sosyal İşler Direktörü Michaela Tschuor, “Bu adımla hem temel sağlık hizmetlerini güçlendiriyor hem de aşıya erişimi kolaylaştırıyoruz” dedi.
Luzern Eczacılar Derneği Eşbaşkanı Karin Häfliger ise, bu uygulamayla aile hekimi muayenehanelerine düzenli gitmeyen bireylerin de aşılanabileceğini vurguladı.
AŞILAR ÜCRETLİ, REÇETE İSTİSNASI VAR
Eczanelerde yapılacak aşılar, genel olarak ücretli olacak. Ancak bir doktor tarafından yazılmış reçete sunulması durumunda, bu hizmet ücretsiz olarak verilebilecek.
Gündem
HANGİ MESLEKTEKİ ERKEKLER VE KADINLAR DAHA SIK ALDATIYOR?

📅 Düzenleme Tarihi: 08.04.2025
Sadakatsizlik konusundaki en çok konuşulan platformlardan biri olan Ashley Madison, 12 ülkede gerçekleştirdiği geniş kapsamlı bir araştırmayla, aldatmaya en yatkın meslek gruplarını ve burçları ortaya koydu.
Araştırma, YouGov adlı bağımsız bir araştırma şirketi tarafından 13.508 yetişkinin katılımıyla yapıldı. Aynı zamanda Ashley Madison’a üye 2.743 kişinin de görüşleri dikkate alındı. Elde edilen veriler, ilişkilerdeki sadakatsizlik dinamiklerini daha yakından anlamak adına dikkat çekici sonuçlar sundu.
👨 HANGİ MESLEKTEKİ ERKEKLER DAHA SIK ALDATIYOR?
Aldatma eğilimi erkeklerde bazı mesleklerde daha fazla gözlemleniyor. Ashley Madison’a göre en çok aldatma vakası şu üç meslek grubunda:
- Mühendisler
- Satış Yöneticileri
- Bilişim Uzmanları (IT-Spezialisten)
Bu gruptaki erkeklerin, iş yaşamlarının yoğunluğu ve seyahat gereklilikleri nedeniyle özel ilişkilerinde daha az bağ kurdukları, bu nedenle de aldatmaya daha açık oldukları düşünülüyor.
👩 KADINLARDA EN ÇOK ALDATAN MESLEK GRUPLARI
Kadınlar arasında ise özellikle insan ilişkilerinin yoğun olduğu mesleklerde aldatma eğiliminin daha fazla olduğu belirlendi. Liste başında:
- Garsonlar ve Aşçılar
- Hemşireler
- Öğretmenler
Bu mesleklerde çalışan kadınların stresli ve yoğun iş hayatından dolayı duygusal tatmin arayışına daha açık oldukları değerlendiriliyor.
🌟 ALDATMAYA EN YATKIN BURÇLAR
Astrolojiye inananlar için burçlar da aldatma eğiliminde rol oynuyor. Ashley Madison’ın araştırmasına göre:
Erkeklerde En Çok Aldatan Burçlar:
- Başak (Jungfrau) – Disiplinli ve düzenli yapılarıyla bilinseler de aldatma eğiliminde başı çekiyorlar.
- İkizler (Zwillinge) – İkili karakterleriyle tanınan bu burç, genelde iki ilişkide birden yürümeye meyilli.
- Akrep (Skorpion) – Tutkulu ve gizemli yapılarıyla sadakatsizlikte yüksek risk taşıyorlar.
Kadınlarda En Çok Aldatan Burçlar:
- İkizler (Zwillinge)
- Koç (Widder) – İstediklerini elde etme konusunda kararlı olan Koç kadınları sadakatsizliğe meyilli olabilir.
- Akrep (Skorpion) – Kadınlarda da gizem ve tutku bu burçta öne çıkıyor.
Ashley Madison uzmanları bu konuda uyarıyor: “Eğer partneriniz bu burçlardan birindense, dikkatli olun… ya da ilişkinize daha fazla heyecan katın!“
💔 EN ÇOK NE ZAMAN ALDATILIYOR?
Araştırmada en dikkat çeken detaylardan biri ise ilişkilerin ilk yılında kadınların erkeklere oranla daha fazla sadakatsizlik yaşadığı oldu.
- İlişkinin ilk yılında erkeklerin sadece %3’ü aldatırken,
- Kadınlarda bu oran %13’e çıkıyor.
Zaman geçtikçe, özellikle ilişkide monotonluk arttıkça aldatma eğilimi de yükseliyor.
🌍 HANGİ ÜLKELERDE ALDATMA ORANI YÜKSEK?
Ülkelere göre aldatma oranları da oldukça ilginç:
- Brezilya ve Hindistan: %53 ile zirvede
- İsviçre: %51 ile şaşırtıcı şekilde üst sıralarda
- Almanya: %35
- Kanada: %36
- İngiltere: %25 ile en “sadık” ülkelerden biri
Araştırma, modern ilişkilerde sadakatin dinamiklerinin hem bireysel hem de kültürel faktörlerden etkilendiğini bir kez daha gözler önüne seriyor. Aldatmanın sadece duygusal boşluklardan değil, bazen mesleklerden, yaşam tarzından ve astrolojik eğilimlerden de etkilenebileceği unutulmamalı.
Dünya
TRUMP’IN GÜMRÜK VERGİLERİ TEPKİ TOPLUYOR: McDONALD’S İSVİÇRE’DE NASIL YANIT VERİYOR?

📍 Güncelleme tarihi: 8 Nisan 2025
✍️ Hazırlayan: Cemil Baysal
ABD eski Başkanı ve Cumhuriyetçi başkan adayı Donald Trump’ın yeniden uygulamaya koyduğu gümrük tarifeleri, Avrupa’da Amerikan ürünlerine karşı tepkilere neden oluyor. İsviçre’de faaliyet gösteren McDonald’s ise bu durumun satışları nasıl etkileyeceğiyle ilgili açıklamalarda bulundu.
BOYKOT SESLERİ YÜKSELİYOR MU?
Geçtiğimiz aylarda Kanada’da bir kafe, Americano kahvesinin ismini “Canadiano” olarak değiştirmişti. Benzer tepkilerin İsviçre’ye sıçraması ihtimali göz ardı edilmiyor. Özellikle sosyal medyada “Big Mac boykotu” gibi ifadeler yer almaya başladı.
Bu konuyla ilgili olarak McDonald’s İsviçre CEO’su Lara Skripitsky, firmanın Zürih’te düzenlenen yıllık basın toplantısında açıklamalarda bulundu. Skripitsky, “Restoranlarımız şu an çok yoğun, işler iyi gidiyor,” diyerek genel durumun olumlu olduğunu belirtti. Ancak Trump’ın uluslararası tutumunun bir tehdit unsuru olabileceğini de kabul etti.
İsviçre’de son dönemde iki olay yaşandı: Sirnach TG’de bir müşteri yüksek sesle tepki gösterdi, Biel BE’de ise bir McDonald’s şubesinin duvarına boykot çağrısı içeren bir graffiti yazıldı.
FRANSA’DA %57’Sİ BOYKOTA HAZIR
McDonald’s İsviçre henüz büyük bir boykot etkisi görmemiş olsa da, örneğin Fransa’da yapılan bir ankette halkın %57’si ABD ürünlerini boykot etmeye hazır olduğunu belirtti. Ayrıca, Goeuropean.org gibi siteler Amerikan markalarının Avrupa alternatiflerini listeliyor.
YERLİ ÜRETİME AĞIRLIK VERİYORLAR
Lara Skripitsky, McDonald’s’ın İsviçre pazarına olan bağlılığını vurguladı. Şirket 1976’dan bu yana ülkede faaliyet gösteriyor ve şu anda 183 şubesi bulunuyor. Bunların %93’ü bağımsız işletmeciler tarafından yönetiliyor.
Malzeme tedarikinde de İsviçreli çiftçilere öncelik veriliyor. 6.400 yerel tarım işletmesi süt, et, buğday, salata ve domates gibi ürünleri tedarik ediyor. 2024 yılında toplam 235 milyon Frank’lık alışverişin %85’i yerli firmalardan yapıldı. Şirketin İsviçre’de 8.300 çalışanı bulunuyor.
FİYATLAR SABİT, OYUNCAKLAR GERİ DÖNDÜ
McDonald’s, ekonomik zorluklara rağmen fiyatlarını korumayı sürdürüyor. “Big Bang Menüsü” şu anda 9.50 Frank’tan satılırken, çocuk menüsü “Happy Meal” 20 yıl önceki fiyatı olan 6.90 Frank’ta sabit tutuluyor.
Happy Meal’de bir başka değişiklik ise oyuncaklar. Sürdürülebilirlik amacıyla bir süreliğine karton oyuncaklara geçilmişti. Ancak müşteri talebi doğrultusunda plastik figürler geri döndü. Şu anda popüler video oyunu Minecraft karakterleri menülerle birlikte veriliyor.
YATIRIMLAR SÜRÜYOR
McDonald’s, 2025 yılında da büyümeye devam etmeyi hedefliyor. Beş yeni şube açılması planlanırken, 2024-2026 yılları arasında toplamda 250 milyon Frank’lık yatırım yapılması bekleniyor. Şirket, İsviçre’nin en büyük restoran zinciri konumunu koruyor.
-
E-Dergi1 yıl önce
İsviçre’nin Sesi Şubat 2024
-
Ekonomi1 yıl önce
İsviçre’de Maaş Dengesi: Ortalama bir Kişinin Maaşı 6788 CHF
-
Yaşam12 ay önce
Kıskanç Kaynana Belirtileri: Gözden Kaçırmamanız Gereken 10 İşaret
-
İsviçre1 yıl önce
Dünyanın En İyi Sağlık Kurumları: İlk 250 Hastane Sıralamasında İsviçre’den 10 Hastane
-
Gündem5 ay önce
ERDOĞAN KARŞITI PAYLAŞIMLARI SIĞINMA BAŞVURUSUNDA HAKLI GEREKÇE OLARAK GÖRÜLMEDİ
-
Dünya5 ay önce
META’NIN COVİD-19 AŞILARIYLA İLGİLİ YANILTICI BİLGİ KARARI: İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNÜ KISITLIYOR MU?
-
Gündem5 ay önce
TÜRKİYE’DEN GELEN SIĞINMA BAŞVURULARINA GETİRİLEN SERT UYGULAMALARA TEPKİ
-
Kültür Sanat1 yıl önce
Ferdi Tayfur’un Mücadele Dolu Hikayesi: Şeker Hastalığı ve Organ Nakli