Prishtina’daki Çöp Sorunu: Zürich, Eski Çöp Kamyonlarıyla Yardımcı Oluyor

Kosova’nın başkenti Prishtina, ciddi bir çöp sorunu ile karşı karşıya. Şu anda şehirde sadece 50 çöp kamyonunun beşi çalışabilir durumda. Bu sorunu çözmek için Zürich, Prishtina’ya kullanımdan çıkarılmış çöp kamyonlarını göndermeye karar verdi.

Prishtina’da Sadece Beş Çöp Kamyonu Çalışıyor
Kosova’nın başkenti Prishtina, ciddi bir çöp yönetimi sorunu yaşıyor. Vizebürgermeister (Başkan Yardımcısı) Alban Zogaj, NZZ’ye verdiği röportajda, şehirde yalnızca beş adet işlevsel çöp kamyonunun olduğunu belirtti. Geri kalan 45 kamyonun çalışmadığını ve bunun şehirdeki temizlik sorununu derinleştirdiğini ifade etti.

Zürich’in Yardım Teklifi
Bu zorlu durumda Zürich, Prishtina’ya yardımcı olmak için devreye girdi. Zogaj, bu hafta Zürich’ten aldığı telefonla ilgili oldukça memnun olduğunu söyledi. Zürich, kullanımdan çıkarılan çöp kamyonlarını Prishtina’ya göndermeye karar verdi. Bu kamyonlar, şehirde temizlik işlerini daha verimli hale getirecek.

Zürich’in Çöp Kamyonlarına Olan İhtiyacı Kalmadı
Zürich’in şehir parlamentosu, bu yardımı onayladı. Şehirde artık dizel yakıtla çalışan çöp kamyonlarına ihtiyaç olmadığından, bu araçlar Prishtina’ya gönderilecek. Zürich, 2040 yılına kadar karbon salınımını sıfıra indirmeyi hedefliyor ve bu nedenle elektrikli çöp kamyonları kullanmaya başlamış durumda. Şu anda 11 adet elektrikli çöp kamyonu aktif olarak kullanılmakta ve toplamda 69 adet elektrikli araç kullanılması planlanıyor.

FDP ve SP Görüşü
FDP (Serbest Demokrasi Partisi) üyesi Flurin Capaul, bu yardımı neden Prishtina’ya gönderdiklerini şu şekilde açıkladı: “Çok basit, çünkü talep ettiler.” Capaul, Pascal Lamprecht ile birlikte bu öneriyi meclise sunmuştu. Lamprecht ise, bunun bir kalkınma yardımı olmadığını, daha çok altyapının güçlendirilmesi anlamına geldiğini belirtti.

SVP’nin Eleştirisi
SVP (İsviçre Halk Partisi) ise bu yardıma karşı çıktı. John Widmer, bu eylemi mantıklı bulmadıklarını ve çöp kamyonlarının Prishtina’ya gönderilmesinin, bunların hâlâ CO2 emisyonu yapmalarına neden olacağını belirtti. Widmer, “Biz kendi CO2 salınımlarımızdan kurtulurken, bu araçlar Kosova’da yine CO2 üretiyor. Bu, bizim ürettiğimiz CO2’den çok farklı bir CO2 değil.” diyerek eleştirisini dile getirdi.

İsviçre’deki zanaat sektörü, düşük fiyatlar nedeniyle ciddi bir krizle karşı karşıya. Bu fiyatlar, işlerin sürdürülebilirliğini tehdit ediyor ve sektördeki küçük işletmeler büyük zorluklar yaşıyor. Özellikle, Avrupa Birliği ile yapılan yeni anlaşmanın, kaçak çalışmayı daha da kötüleştirebileceği uyarıları yapılıyor.

İsviçre’deki zanaat sektörü, son yıllarda “dumping fiyatları” (aşırı düşük fiyatlar) ile mücadele ediyor. Bu fiyatlar, hem sektörün kar marjlarını zorluyor hem de kaliteyi düşürüyor. Özellikle inşaat sektöründe, düşük fiyatlarla yapılan işlerin ardında genellikle kaçak işçilik ve yurt dışından getirilen ucuz malzemeler bulunuyor. Bu durum, sektörde milyarlarca frank değerinde zarar yaratıyor.

Kaçak Çalışma ve Düşük Fiyatlar Arasındaki Bağlantı

Oberarth’ta (SZ) faaliyet gösteren MHS Haustechnik’in sahibi olan ve 9 yıldır kendi işini yürüten Beni Mulaj, “Sektördeki fiyatlar son beş yıldır giderek daha kötüleşiyor. Eskiden rakiplerim 2 ya da 3 firma olurdu, şimdi 8 firma ile rekabet ediyorum” diyor. Mulaj, özellikle yenilenebilir enerji sektöründe, örneğin bir ısı pompasının fiyatının 35.000 ila 40.000 frank arasında değiştiğini, ancak bazı firmaların aynı ürünü 25.000 frank gibi düşük fiyatlarla sattığını belirtiyor. Bu durumda kar etmenin neredeyse imkansız hale geldiğini ifade ediyor.

Kalite Sorunu

Düşük fiyatlar aynı zamanda kaliteyi de olumsuz etkiliyor. Mulaj, “Bazen müşteriler, fiyatı üçte bir oranında düşük olan rakip firmayı tercih ediyor. Ancak sonrasında beni arıyorlar, çünkü o firma işin yarısında işi bırakıyor” diye anlatıyor. Küçük işletmeler, büyük firmaların aldığı kamu ihaleleri ile rekabet edemiyor. Bu durum, sektördeki büyük firmaların daha az sorun yaşamasına sebep olurken, küçük işletmelerin hayatta kalabilmek için bu düşük fiyatlara uyum sağlamak zorunda kalmalarına neden oluyor.

Kaçak İşçilik Sorunu Derinleşiyor

İsviçre’nin İnşaat ve Boyacılar Birliği (Swiss Painters and Plasterers Association) Direktörü Silvia Fleury, kaçak işçiliğin sektördeki istikrarı tehdit ettiğini belirtiyor. “Düşük fiyatlarla çalışan firmaların sektörü tehlikeye attığını gözlemliyoruz” diyen Fleury, “Kaçak işçilik sorunu, özellikle fiyatların düşürülmesinde önemli bir etken” diye ekliyor.

AB Anlaşması Kaçak Çalışmayı Teşvik Edebilir

İsviçre Sendikalar Birliği’nden Urban Hodel, “Kaçak işçilik sorunumuz var. İnşaat, temizlik gibi birçok sektörde bu tarz suç faaliyetleri görülüyor” diyor. Ancak, AB ile yapılan yeni anlaşma, bu sorunun daha da kötüleşmesine yol açabilir. “Bu anlaşma, işçi hakları ve denetimlerin zayıflamasına neden olacak ve kaçak işçilikle mücadeleyi daha zor hale getirecek” şeklinde uyarılarda bulunuyor.

Sonuç: Hem Kalite Hem de Toplum Zarar Görüyor

Kaçak işçilik, sosyal sigorta primlerinin ödenmemesi ve KDV’nin kaçırılması gibi sorunlarla birleştiğinde, tüm toplum zarar görüyor. Fleury, özel inşaat sahiplerine, genel müteahhitlere ve kamu ihale kurumlarına, sadece fiyata değil, aynı zamanda kaliteye ve şirketin ciddiyetine de dikkat etmeleri çağrısında bulunuyor.

Cenevre’de bir posta memurunun neredeyse iki yıl boyunca her gün akıllı telefon ve tablet çaldığı ortaya çıktı. Mahkeme, sanığı bir yıl ertelenmiş hapis cezasına çarptırdı.

KAMERA KAYITLARIYLA SUÇÜSTÜ YAKALANDI

Cenevre’te 32 yıl boyunca İsviçre Postası’nda çalışan 50 yaşındaki sanık, Temmuz 2021 ile Şubat 2023 arasında her gün 2 ila 3 akıllı telefon çaldığını itiraf etti. Çaldığı elektronik cihazların toplam değeri 275 bin franka ulaştı.

Müşterilerin internet üzerinden sipariş ettiği paketler müşterilere ulaşmıyordu. Müşteriler Postaneye paketlerinin teslim edilmediğini belirtip şikayet ediyordu. Gönderen firma Postanenin teslimatı yaptığını iddia ediyordu.

Posta yönetimi, kaybolan paketlerle ilgili şüpheler üzerine bir güvenlik kamerası yerleştirdi. Görüntülerde, kadının her gün paketleri alarak kayıplara karıştığı tespit edildi. Polis, zanlının evinde yaptığı aramada 66 adet elektronik cihaz ele geçirdi.

“SEVGİ TUZAĞINA DÜŞTÜM”

Mahkemede savunma yapan sanık, suçları tek başına işlemediğini öne sürdü. İddiaya göre, o dönemde birlikte olduğu partneri kendisini bu hırsızlığa yönlendirmişti. “Onu tanıdım ve tuzağına düştüm. Daha önce asla bir şey çalmamıştım. Bana hasta annesi ve çocuğu için para gerektiğini söyledi. Param olmadığı için bu hırsızlıkları yaptım. Çok pişmanım.” dedi.

Sanığın avukatı Gabriel Raggenbass ise müvekkilinin manipüle edildiğini belirterek, “O, hayatında ilk kez sevildiğini düşündü ama aslında cehennemi yaşadı. Hem işini hem de gelecekte çalışma şansını kaybetti. Eski partneri ise aslında başka biriyle ilişki içindeydi.” ifadelerini kullandı.

MAHKEMEDEN HAPİS VE DEV BORÇ KARARI

Mahkeme, sanığın savunmasını yetersiz buldu ve onun çalıntı telefonları Bolivya ve İspanya’ya gönderdiğini belirtti. Ancak, sanığın hırsızlıktan mali olarak neredeyse hiç faydalanmadığını, paranın çoğunu partnerine verdiğini tespit etti.

Sonuç olarak, Cenevre Mahkemesi eski posta çalışanını bir yıl ertelenmiş hapis cezasına çarptırdı. Ayrıca, İsviçre Postası’na karşı 275 bin franklık borç yükümlülüğü altına girdi. Eski partneri ise “gasp yoluyla haksız kazanç sağlama” suçundan 18 ay ertelenmiş hapis cezasına mahkûm edildi.