Sosyal Medya

Gündem

MENSTRUAL KAN TESTİYLE HASTALIKLARA ERKEN TEŞHİS

yazar

Yayınlayan

on

ETH Zürihli araştırmacılardan çığır açan buluş: Menstruasyon kanı üzerinden yumurtalık kanseri ve endometriozis gibi hastalıklar tespit edilebilecek.

OKUMA SÜRESİ: 3 DAKİKA

ZÜRİH – ETH Zürih’te görev yapan bilim insanları, kadın sağlığı alanında devrim niteliğinde bir yeniliğe imza attı. “MenstruAI” adı verilen teknolojiyle geliştirilen hijyenik pedler, adet kanından hastalık belirtilerini okuyabilen bir sensöre sahip. Bu sensör sayesinde kadınlar, düzenli olarak ve zahmetsiz bir şekilde sağlık durumlarını kontrol edebilecek.

COVİD TESTİ GİBİ AMA DAHA KAPSAMLI

Geliştirilen sistem, Covid-19 hızlı testlerine benzer bir şekilde çalışıyor. Ancak bu kez örnek olarak tükürük değil, menstruasyon kanı kullanılıyor. Sensör, kandaki belirli biyobelirteçleri (proteinleri) ölçerek olası hastalıklar hakkında bilgi veriyor.

Şu anda test şeridi;

  • C-reaktif protein (CRP): Vücutta iltihap olup olmadığını,
  • CEA: Kanser varlığını,
  • CA-125: Özellikle endometriozis ve yumurtalık kanseri riskini gösterebiliyor.

Bu proteinlerin kanda bulunması durumunda test şeridi renk değiştiriyor. Rengin koyuluğu ise protein yoğunluğunu belirtiyor.

GÖZLE GÖRÜLEBİLİR, UYGULAMAYLA ÖLÇÜLEBİLİR

MenstruAI’nin sunduğu sonuçlar doğrudan çıplak gözle okunabiliyor. Ancak daha hassas bir ölçüm için ETH ekibi, yapay zekâ destekli bir mobil uygulama da geliştirdi. Uygulama, şeritteki renk değişimini analiz ederek daha doğru ve nesnel sonuçlar sunuyor.

Araştırmanın başyazarı Lucas Dosnon, “Uygulama, gözle fark edilmesi zor ton farklarını bile ölçebiliyor. Böylece sonuçlar subjektif yorumlara bağlı kalmadan değerlendirilebiliyor” diyor.

TASARIM VE KULLANICI DOSTU YAKLAŞIM

Projenin bir diğer ayağında ise Zürih Sanat Üniversitesi (ZHdK) ile işbirliği var. Amaç, teknolojiyi yalnızca işlevsel değil, aynı zamanda kullanıcı dostu ve erişilebilir hale getirmek. Araştırma ekibinden Inge Herrmann, “Kadınların bu teknolojiyi çekinmeden kullanabilmesi için hem teknik hem sosyal açıdan kabul gören bir tasarım hedefliyoruz” açıklamasında bulundu.

KADIN SAĞLIĞINDA YENİ BİR DÖNEM

MenstruAI, klinik teşhislerin yerini almak için değil, erken uyarı ve ön tarama aracı olarak kullanılmak üzere geliştirildi. Elde edilen şüpheli sonuçlar, bir doktor kontrolü gerekip gerekmediği konusunda fikir veriyor.

Araştırmacılar, teknolojinin özellikle sağlık altyapısının yetersiz olduğu bölgelerde önemli bir boşluğu doldurabileceğine inanıyor.

Herrmann, projenin arkasındaki felsefeyi şöyle özetliyor:

“Sağlık sisteminden söz ederken, kadınları dışarıda bırakamayız. Kadın sağlığı, hâlâ hak ettiği ilgiyi görmüyor. Bu sessizliği bozmak için cesur adımlar atmalıyız.”

Haberin Devamını Oku

Gündem

ESKİ FEDERAL KADIN BAKANLARDAN GAZZE ÇAĞRISI

yazar

Yayınlayan

on

By

📚 OKUMA SÜRESİ: 3 DAKİKA
📅 TARİH: 28 Mayıs 2025

Calmy-Rey ve Dreifuss’tan Federal Konsey’e açık mektup: İsviçre sessiz kalmamalı!

BERN – Eski Federal Konsey üyeleri Micheline Calmy-Rey ve Ruth Dreifuss, aralarında sanatçı ve sivil toplum temsilcilerinin de bulunduğu yaklaşık 100 kişiyle birlikte, İsviçre hükümetini Gazze’de acil eyleme geçmeye çağırdı.

15 İsviçreli kuruluş tarafından kaleme alınan açık mektupta, İsviçre’nin insani sorumluluğuna dikkat çekilerek, hükümetin Gazze’deki duruma yönelik daha somut adımlar atması talep edildi.

🔹 CALMY-REY: “Sessizlik suça ortak olmaktır”

SP’li eski bakan Calmy-Rey, mektupta yer alan açıklamasında şu sözlerle dikkat çekti:
👉 “Gazze’de uluslararası hukuk ve temel insan hakları sistematik olarak ihlal ediliyor. İsviçre Federal Konseyi susmamalı, aksi takdirde bu suça ortak olur.”

🔹 10 MADDELİK TALEP LİSTESİ

Açık mektupta İsviçre hükümetine şu çağrılar yapıldı:

  1. Derhal ateşkes için aktif diplomatik çaba.
  2. Sivil halkın korunmasının sağlanması.
  3. UNRWA’ya yönelik maddi desteğin yeniden başlatılması.
  4. Sivil rehinelerin ve hukuksuz tutulan Filistinli mahkumların serbest bırakılması.
  5. Gazze’deki olası bir soykırım hakkında resmî açıklama.
  6. İsrailli yetkililerin uluslararası hukuku ihlal eden açıklamalarının kınanması.
  7. İsrail’e silah ve gözetim ekipmanı ihracatının derhal durdurulması.
  8. İsviçre’nin iki devletli çözüm vizyonunun insan haklarıyla tutarlılığının gözden geçirilmesi.

🔹 KİMLER DESTEK VERDİ?

Bu çağrıya destek verenler arasında yalnızca siyasetçiler değil, kültür ve medya dünyasından isimler de var. Örneğin:

  • 🌟 Gülsha Adilji (sunucu)
  • 🎭 Renato Kaiser (sosyal hiciv sanatçısı)

🔹 İNSANİ YARDIMDA YENİ DAĞITIM SİSTEMİ

Öte yandan, Gazze’de yardım dağıtımı için yeni bir sistem başlatıldı. Gaza Humanitarian Foundation (GHF) tarafından organize edilen bu dağıtım merkezine yönelik izdiham yaşandı. İsrail basınına göre, birçok Filistinli merkeze akın etti. Rafah yakınlarında İsrail askerlerinin açtığı ateş sonucu 3 kişi öldü, onlarcası yaralandı.

📢 Sence İsviçre Gazze konusunda daha aktif bir rol oynamalı mı?


Haberin Devamını Oku

Gündem

1 AĞUSTOS’TAN İTİBAREN AARGAU KANTONUNDAKİ OKULLARDA TELEFON YASAĞI GELİYOR!

yazar

Yayınlayan

on

By

🕒 Okuma süresi: 2 dakika
📍 Aarau – 28 Mayıs 2025

Aargau kantonundaki devlet okullarında (Volksschule), 1 Ağustos 2025 tarihinden itibaren öğrencilerin kişisel elektronik cihazları (cep telefonu, tablet vb.) kullanması yasaklanacak. Bu karar kanton genelinde geçerli olacak.

❗ Yasak nerelerde geçerli?

Öğrenciler, sadece ders sırasında değil, teneffüslerde, okul etkinliklerinde, gezilerde ve okul gezilerinde de kişisel elektronik cihazlarını kullanamayacaklar.
📌 İstisna olarak: Öğle tatilinde ve ev ile okul arasındaki yolda cihaz kullanımı serbest olacak.

❓ Neden bu karar alındı?

Aargau Hükümeti, bu kararı şu nedenlerle savunuyor:

  • Elektronik cihazlar dersin dikkatini dağıtıyor.
  • Öğrenciler arası yüz yüze iletişimi olumsuz etkiliyor.
  • Siber zorbalık (cybermobbing) gibi dijital tehditler artıyor.
  • Bu durum çocukların ve gençlerin zihinsel sağlığını olumsuz etkileyebiliyor.

📚 Zaten bazı okullarda vardı

Zaten Aargau’daki birçok okulda cep telefonlarıyla ilgili çeşitli kurallar vardı. Ancak bu kurallar okuldan okula farklılık gösteriyordu. Yeni alınan karar sayesinde artık kanton genelinde tek ve net bir uygulama olacak.

🎓 Öğretmen karar verebilir

Ancak her durumda kesin yasak yok. Öğretmenler, öğrenme amacıyla belirli durumlarda öğrencilerin kişisel cihazlarını kullanmasına izin verebilecek.

Haberin Devamını Oku

Gündem

SAĞLIK PRİMLERİNE ZAM YOLDA AMA BU KEZ DAHA ILIMLI

yazar

Yayınlayan

on

By

BERN – 27 Mayıs 2025

🕒 Okuma süresi: 2 dakika
İsviçre’de sağlık sigortası primleri 2026 yılında da artacak. Ancak yetkililere göre, bu artış geçtiğimiz yıla kıyasla daha ılımlı olacak. Federal Sağlık Dairesi (BAG), ortalama primlerdeki artış hızının yavaşlayabileceğini duyurdu.

2025 yılına girerken sağlık sigortası primleri ortalama yüzde 6 oranında yükselmişti. Son açıklamalara göre bu oran, 2026’da daha düşük seviyede kalabilir. Ancak kesin rakamlar için henüz erken.

Federal Sağlık Dairesi Başkan Yardımcısı Thomas Christen, salı günü Bern’de yaptığı açıklamada, “Mevcut maliyet artışı endişe verici” ifadelerini kullandı. 2025’in ilk çeyreğinde sağlık harcamaları, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,9 oranında arttı.

PRİMLERDEKİ ARTIŞ YAVAŞLAYABİLİR

BAG Sigorta Denetimi Bölüm Başkanı Philipp Muri ise daha temkinli bir iyimserlikle, “Çok dikkatli konuşursak, prim artışlarının 2026’da daha hafif geçmesi beklenebilir” dedi.

Uzmanlara göre bu beklentinin sebeplerinden biri, geçtiğimiz yıl sağlık sigortası şirketlerinin rezervlerinin daha fazla erimemiş olması. Ancak prim artışlarının kantonlar ve sigorta şirketleri arasında farklılık gösterebileceği de vurgulandı.

MALİYETLER DURMUYOR

İsviçre’de sağlık harcamaları genel olarak artmaya devam ediyor. Geçtiğimiz yıl bu alandaki giderler yüzde 4,7 oranında artarak yine beklentilerin üzerine çıktı. Buna karşın hükümet, sağlık sistemindeki mali yükü dengelemek adına yeni adımlar atmayı değerlendiriyor.

📌 Not: 2026 yılı için kesin prim rakamlarının, Eylül ayında resmi olarak açıklanması bekleniyor.


Haberin Devamını Oku

Trendler