İngiltere’de eczaneler, “Pille Danach” (ertesi gün hapı) uygulamasında köklü bir değişikliğe gidiyor. Yeni düzenlemeyle kadınlar, bu acil durum ilacına artık ücretsiz ve doktor reçetesi olmadan ulaşabilecek. Karar, ülke genelinde hem sağlık çevrelerinde hem de kamuoyunda geniş yankı uyandırdı.

Yetkililer: Kadın Sağlığında Tarihi Bir Dönüm Noktası

İngiltere Ulusal Sağlık Servisi (NHS) uygulamanın, kadınların doğum kontrolüne erişimini kolaylaştırmak ve istenmeyen gebeliklerin önüne geçmek amacı taşıdığını açıkladı.

NHS Ulusal Kadın Sağlığı Klinik Direktörü Dr. Sue Mann, kararı “seks sağlığı hizmetlerinde 1960’lardan bu yana en büyük dönüşüm” olarak nitelendirdi.
Community Pharmacy England CEO’su Janet Morrison ise, “Acil kontrasepsiyonun eczaneler üzerinden sunulması, ülke çapında erişimi genişletmek açısından harika bir adım” ifadesini kullandı.

British Pregnancy Advisory Service (BPAS) CEO’su Heidi Stewart da duyuruyu memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, “Kadınların üreme sağlığına erişiminde büyük kolaylık sağlanıyor; ancak eczacıları destekleyecek uygun finansman ve eğitim de şart” dedi.

Destekleyenler: Erişimde Eşitlik Sağlanacak

Sağlık Bakanı Stephen Kinnock, kararın “üreme bakımına erişimi engelleyen bariyerleri ortadan kaldırdığını” söyledi. Kinnock, uygulamanın etkili olabilmesi için “yerel düzeyde güçlü destek ve koordinasyon” gerektiğini de vurguladı.

Sağlık örgütleri, düzenlemenin özellikle düşük gelirli kadınlar ve gençler için eşitlikçi bir adım olduğunu, doktor randevusu zorunluluğunun kalkmasının da acil durumlarda zaman kazandıracağını ifade ediyor.

Eleştiriler: “Sorumluluk Bilincini Zayıflatabilir”

Karar, bazı çevrelerce temkinli karşılandı. Dr. Wendy Taylor, İngiltere Yerel Yönetimler Birliği Sağlık ve Refah Komitesi Başkanı olarak yaptığı açıklamada, uygulamanın “doğru yönde bir adım” olduğunu ancak “yerel yönetimlerin finansman ve hizmet entegrasyonu konusunda netliğe ihtiyaç duyduğunu” belirtti.

Bazı muhafazakâr ve dini gruplar ise uygulamayı “toplumsal sorumluluk bilincini zayıflatacak” bir adım olarak yorumladı. Sosyal medyada yer alan tepkilerde, “devletin yanlış bir mesaj verdiği” ve “doktor kontrolünün kaldırılmasının sağlık riskleri yaratabileceği” yönünde yorumlar öne çıktı.

Toplum İkiye Bölündü

Uzmanlara göre, uygulama kısa vadede istenmeyen gebeliklerin azalmasına, uzun vadede ise cinsel sağlık bilincinin artmasına yol açabilir. Ancak tartışmanın, üreme hakları ve bireysel sorumluluk dengesi ekseninde bir süre daha devam etmesi bekleniyor.

Maldivler, genç nesilleri nikotin bağımlılığından korumak amacıyla dünyada bir ilke imza attı. Ülkede, 1 Ocak 2007 tarihinden sonra doğan herkes için tütün ve elektronik sigara kullanımı kalıcı olarak yasaklandı. Böylece Maldivler, “tütünsüz nesil” politikasını yasal zemine oturtan ilk ülke unvanını kazandı.

Almanya’nın önde gelen basın kuruluşlarından Deutschlandfunk, Die Zeit ve FOCUS Online’da yer alan haberlere göre, yasa uyarınca 2007 sonrası doğan hiçbir birey ülkede sigara, puro, nargile, tütün çiğneme ürünleri, elektronik sigara (e-sigara) veya nikotin içeren vaping cihazları satın alamayacak, bulunduramayacak ya da tüketemeyecek.

Maldivler Sağlık Bakanlığı, düzenlemenin temel amacının genç kuşakları erken yaşta bağımlılıktan korumak ve ülke genelinde tütün kullanımını kademeli olarak ortadan kaldırmak olduğunu açıkladı. Yeni düzenleme, hem tütün hem de nikotin içeren tüm alternatif ürünleri kapsıyor.

Yasanın yürürlüğe girişi, Maldivler genelinde düzenlenen “Tütünsüz Gelecek” temalı meşale yürüyüşüyle kutlandı. Yetkililer, bu adımın ülkeyi halk sağlığı alanında küresel ölçekte örnek bir konuma taşıyacağını belirtti.

Uzmanlar, uygulamanın Yeni Zelanda’nın 2008 sonrası doğanlara yönelik sigara yasağı modelinden esinlendiğini, ancak Yeni Zelanda’nın 2024’te söz konusu yasayı iptal etmesine karşın Maldivler’in bu politikayı kararlılıkla hayata geçirdiğini vurguluyor.

Yeni yasa ile birlikte, satış yapan işletmelere yönelik sıkı denetim ve ağır para cezaları da yürürlüğe girdi. Hükümet, yasağın ihlal edilmesi durumunda hem satıcılara hem de yasa dışı ürün bulunduran kişilere yaptırım uygulanacağını duyurdu.

Bu kararla Maldivler, yalnızca Güney Asya’da değil, tüm dünyada nikotin ve tütünsüz bir nesil hedefiyle en radikal halk sağlığı reformunu hayata geçiren ülke konumuna geldi.

Baş ağrısı ve migren, çağımızın en yaygın sağlık sorunlarından biri. Ancak uzmanlara göre her üç hastadan biri hâlâ yanlış tedavi ediliyor. Bu da hem yaşam kalitesini düşürüyor hem de gereksiz ilaç kullanımına yol açıyor.

Sana-Klinikum Coburg Ağrı Merkezi Başhekimi Dr. Klaus Post, migrenin yalnızca bir ağrı sorunu olmadığını, aynı zamanda yaşam biçimiyle doğrudan ilişkili bir rahatsızlık olduğunu vurguluyor.

“Migreni hafife almak en büyük hata. Doğru tanı, doğru tedavi kadar önemlidir. Birçok hasta yanlış ilaçlar yüzünden yıllarca acı çekiyor,” diyor Dr. Post.

İlaç Tek Başına Yetmez

Dr. Post’a göre migren tedavisinde yalnızca ağrı kesicilere güvenmek çözüm değil. Başarılı bir sonuç için yaşam tarzı değişiklikleri, beslenme alışkanlıkları ve stres yönetimi mutlaka göz önünde bulundurulmalı.

Uzman, “Bedenin neye tepki verdiğini anlamak gerekiyor. Uyku düzeni, beslenme, su tüketimi ve egzersiz alışkanlıkları migren üzerinde doğrudan etkili,” diye ekliyor.

Etkin Çözüm Yolları

Uzmanların önerdiği başlıca yöntemler şöyle:

• Stresi azaltmak: Günlük gevşeme egzersizleri, nefes teknikleri ve düzenli dinlenme, atakları azaltabiliyor.
• Düzenli hareket: Hafif egzersizler, yürüyüş veya yoga, kan dolaşımını düzenleyerek baş ağrısının şiddetini düşürebiliyor.
• Dengeli beslenme: Aşırı kafein, alkol, hazır gıdalar ve uzun açlık dönemlerinden kaçınmak migren riskini azaltıyor.
• Yeterli uyku: Hem fazla hem de az uyku, baş ağrısını tetikleyebiliyor. Düzenli bir uyku rutini önemli.
• Kişisel farkındalık: Hangi faktörlerin ağrıyı tetiklediğini not etmek, gelecekteki atakları önlemede yardımcı oluyor.

Uzman Uyarısı

Yanlış tedavi veya rastgele ilaç kullanımı, migreni kronik hâle getirebiliyor. Dr. Post, “Migren, yalnızca baş ağrısı değildir. Doğru teşhis konulmadıkça hiçbir tedavi kalıcı olmaz,” diyerek erken teşhisin önemine dikkat çekiyor.