Bern, 20 Kasım 2025 – İsviçre Federal Çocuk ve Gençlik Komisyonu (EKKJ), çocuklara yönelik genel sosyal medya yasaklarına karşı olduğunu açıkladı. Komisyona göre bu tür yasaklar, hem çocukların hem de ebeveynlerin hareket alanını gereksiz yere daraltıyor.

Komisyon tarafından yayımlanan pozisyon belgesinde, Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin yalnızca korunma hakkını değil, aynı zamanda bilgiye yaşa uygun erişim, eğitim hakkı ve dijital ortamlara katılım hakkı gibi temel özgürlükleri de güvence altına aldığı vurgulandı.

EKKJ: “Riskler kadar fırsatlar da görülmeli”

EKKJ, çocuklar ve gençlerle birlikte medya kullanımına ilişkin açık kurallar ve rehberler geliştirilmesi gerektiğini savunuyor. Komisyona göre tüm taraflar, sosyal medyanın risklerini tanıdığı kadar avantajlarını ve sunduğu fırsatları da değerlendirebilmeli.

Ayrıca EKKJ, büyük çevrimiçi platformların daha sıkı biçimde düzenlenmesi gerektiğini de dile getiriyor.

Kantonlarda farklı uygulamalar

Son dönemde bazı kantonlarda telefon ve sosyal medya yasakları yeniden tartışma konusu oldu.

• Nidwalden Kantonu’nda, 2025/2026 eğitim yılının başlangıcından bu yana mobil telefonlar ve diğer dijital cihazlar okullarda tamamen yasak.
• Solothurn Kantonu’nda ise yasak kararı her okulun kendi inisiyatifine bırakılıyor.

Komisyon, bu tartışmalar devam ederken çocukların dijital dünyadan tamamen uzaklaştırılmasının doğru olmadığını, bunun yerine bilinçli ve güvenli bir kullanımın teşvik edilmesi gerektiğini vurguluyor.

Eylül ayında, aranan kişilere ilişkin duyurularda ten rengi bilgisinin kullanılmasının kaldırılması kararı alınmıştı. Ancak karar, güvenlik birimleri ile siyasi çevrelerden ciddi eleştiriler alınca Adalet Bakanı Beat Jans geri adım atıldığını açıkladı.

Ulusal arama veri tabanı için yeni sınıflandırma hazırlanıyor

Federal Hükümet’ten yapılan açıklamada, Federal Polis Dairesi’nin (Fedpol) kanton polis teşkilatlarıyla birlikte ten rengi bilgisini ulusal arama veri tabanına yeniden dâhil edeceği duyuruldu. Aynı zamanda kişi tanımlama kategorilerinin modernize edilerek daha güncel bir yapıya kavuşturulacağı belirtildi.

Bakan Jans, bu bilginin uygulamada zaten çok sınırlı kullanıldığına dikkat çekerek şu değerlendirmeyi yaptı:
“Ulusal arama sistemindeki kayıtlara baktığımızda, aranılan kişilerle ilgili duyuruların yüzde 1’inden daha azında ten rengi yer alıyor.”

Kantonlardan net talep: Bilgi kaybı kabul edilemez

Geri dönüş kararı, kasım ayı başında kantonlarla yapılan istişare toplantısının ardından alındı. Kanton polislerinin büyük çoğunluğu, ten renginin bir tanımlama unsuru olarak kullanılmaya devam edilmesi gerektiğini savundu. Ayrıca mevcut tanımlama sınıflarının güncellenmesi gerektiğine de dikkat çektiler.

Jans, hedefin güvenlik birimlerinin işini kolaylaştırmak olduğunu ifade ederek şunları söyledi:
“Amacımız veri doğruluğunu yükseltmek, böylece aramaların etkinliğini ve verimliliğini artırmak.”

Karar sonrası tartışmalar büyümüştü

Ten rengi bilgisinin eylül ayında kaldırılması, özellikle güvenlik çevrelerinden ve bazı siyasi kesimlerden sert tepki çekmişti.

SVP Ulusal Konsey Üyesi Mauro Tuena, kararı eleştirerek şu ifadeleri kullanmıştı:
“Bu karar mutlaka geri alınmalıydı. Böyle uygulamalar güvenliği riske atıyor.”

SVP’li Ulusal Konsey Üyesi Nina Fehr Düsel ise,
“Siyasi doğruculuk uğruna güvenliğin zayıflatılmasını ürkütücü buluyorum.”
diyerek tepkisini dile getirmişti.

İsviçre kamuoyu, 30 Kasım 2025’te gerçekleştirilecek federal halk oylamasında (Volksabstimmung) ülkenin siyasal, ekonomik ve toplumsal dengelerini doğrudan etkileme potansiyeline sahip iki önemli inisiyatif hakkında karar verecek. Biri, iklim politikalarının finansmanını büyük servetlerden elde edilecek gelirle güçlendirmeyi öngören “Für eine soziale Klimapolitik – steuerlich gerecht finanziert” (Sosyal bir iklim politikası için – adil vergilendirilmiş) halk girişimi; diğeri ise tüm yurttaşlara toplumsal yarar doğrultusunda zorunlu hizmet yükümlülüğü getiren “Für eine engagierte Schweiz (Service-Citoyen-Initiative)” (Katılımcı bir İsviçre için – Vatandaş Hizmeti İnisiyatifi).

Her iki öneri de toplumda geniş tartışma yaratırken, Federal Hükümet (Bundesrat) ile Parlamento, inisiyatifleri reddetme yönünde ortak tavır sergiliyor.

1. “Für eine soziale Klimapolitik – steuerlich gerecht finanziert”

(Sosyal bir iklim politikası için – adil vergilendirilmiş)

İnisiyatifin içeriği

İnisiyatif, İsviçre’de federal düzeyde yeni bir miras ve bağış vergisi ihdas edilmesini öngörüyor. Buna göre, bir kişinin ölümüyle devredilen mirasın ya da bağış yoluyla aktarılan servetin toplamı 50 milyon İsviçre Frangını aştığında, bu miktarın üzerindeki kısım %50 oranında vergilendirilecek.
Elde edilecek tüm gelir, iklim değişikliğiyle mücadele ve sürdürülebilirlik politikalarının finansmanına aktarılacak.

Bu düzenleme, mevcutta yalnızca kanton yetkisi olan miras vergisine ilk kez federal bir çerçeve kazandırmayı amaçlıyor.

Hükümet ve Parlamento neden karşı?

Bundesrat ile Parlamento, inisiyatifin reddedilmesi yönünde tavsiye kararı açıklarken şu gerekçeleri vurguluyor:

• Böyle bir vergi, büyük servet sahiplerinin İsviçre’den ayrılmasına yol açarak uzun vadede kamu gelirlerini azaltabilir.
• Federal miras vergisi, ülkenin vergi rekabetçiliğini zayıflatabilir.
• İklim politikalarının finansmanı için hâlihazırda mevcut olan yöntemlerin yeterli olduğu değerlendiriliyor.
• Ekonomik etkilerin ve gelir projeksiyonlarının öngörülebilir olmaması, risk oluşturuyor.

Destekleyenler

• İnisiyatifin öncüsü Juso Schweiz (İsviçre Genç Sosyalistleri).
• Yeşiller Partisi (Grüne) ve sol çevreler.
• Temel argüman: Büyük servetlerin iklim krizinin mali yüklerine orantılı katkı sunması gerektiği.

Karşı çıkanlar

• Hür Demokratlar FDP.Die Liberalen, liberal çevreler ve serbest piyasa yanlısı gruplar.
• İş dünyasını temsil eden Economiesuisse ve benzeri ekonomik örgütler.
• Temel argüman: Yüksek miras vergisinin girişimciliği ve yatırım ortamını olumsuz etkileyeceği.

2. “Für eine engagierte Schweiz (Service-Citoyen-Initiative)”

(Katılımcı bir İsviçre için – Vatandaş Hizmeti İnisiyatifi)

İnisiyatifin içeriği

Bu halk girişimi, tüm İsviçre vatandaşları için genel ve zorunlu bir toplumsal hizmet yükümlülüğü öngörüyor.
Bugün yalnızca erkekler zorunlu askerlik (Wehrpflicht) veya sivil hizmet (Zivildienst) kapsamında yükümlülüğe tabi; kadınların katılımı isteğe bağlı.

Yeni düzenleme, kadın-erkek ayrımı olmaksızın tüm vatandaşların kamu yararına hizmet vermesini zorunlu kılıyor. Hizmet alanları:

• Askerlik hizmeti (Militärdienst),
• Sivil savunma (Zivilschutz),
• Çevre, afet yardımı veya toplumsal projeler gibi “eşdeğer vatandaş hizmeti” (Bürgerdienst) biçimleri.

Hükümetin gerekçeli itirazı

Bundesrat, öneriyi kapsamı itibarıyla aşırı geniş buluyor:

• Yeni sistem, mevcut ihtiyaçların çok üzerinde, yılda on binlerce kişiyi hizmete çağırabilir.
• Organizasyon, maliyet, idari altyapı ve işgücü piyasasına etkiler konusunda ciddi belirsizlikler bulunuyor.
• Mevcut zorunlu hizmet modelinin güncellenmesi gerektiği kabul edilse de, bu inisiyatifin gerçekçi ve uygulanabilir olmadığı ifade ediliyor.

Destekleyenler

• EVP Schweiz (Evanjelik Halk Partisi).
• Bazı liberal ve sivil toplum örgütleri.
• Savunulan tez: Toplumsal dayanışma güçlenir, kadın-erkek eşitliği pekişir, vatandaşlık bilinci artar.

Karşı çıkanlar

• SVP Schweiz (İsviçre Halk Partisi): Zorunluluğun gönüllülük geleneğini zayıflatacağı görüşünde.
• Ekonomik ve askeri çevreler: Sistemin maliyetinin yüksek olacağı ve iş gücünü geçici olarak piyasadan çekeceği uyarısı yapılıyor.

Değerlendirme

İsviçre, 30 Kasım 2025’te sandığa gittiğinde, yalnızca iki inisiyatifi değil, aynı zamanda ülkenin gelecekteki ekonomik ve toplumsal çizgisini de tartışmaya açmış olacak. Bir yanda iklim politikalarının finansmanını servet dağılımı üzerinden yeniden kurgulayan bir vergi reformu; diğer yanda vatandaşlığın anlamını toplumsal sorumluluk üzerinden yeniden tanımlayan bir hizmet modeli.

Federal Hükümet ve Parlamento her iki girişime de olumsuz görüş bildirmiş olsa da, nihai karar yine her zaman olduğu gibi İsviçre halkının elinde.