Yaşam
CNN’in “Dünyanın En İyi 50 Ekmeği” Listesinde İsviçre ve Türkiye Şaşırttı
Komşular listede: Almanya, Fransa ve İtalya öne çıktı — Türkiye’den sadece simit ilk 50’de
Amerikan haber kanalı CNN, dünyanın dört bir yanından en iyi 50 ekmeği seçti. Ancak ekmek kültürüyle tanınan İsviçre, listeye giremezken, Türkiye yalnızca simit ile temsil edildi. Buna karşılık Almanya, Fransa ve İtalya klasikleşmiş ekmekleriyle sıralamada kendilerine yer buldu.
Ekmek ülkesi İsviçre liste dışı
Ruchbrot, Paillasse, Tessinerbrot, Weggli, Bürli veya Walliser Roggenbrot… İsviçre, 200’ü aşkın ekmek çeşidiyle “ekmek ülkesi” olarak biliniyor. “Verein Schweizer Brot” (İsviçre Ekmek Birliği), ekmeği ülkenin kültürel mirasının bir parçası olarak tanımlıyor.
Ancak CNN’in hazırladığı listede hiçbir İsviçre ekmeği yer almadı. Komşu ülkelerden Almanya “Pumpernickel”, Fransa “baget”, İtalya ise “ciabatta” ile listeye girdi.
CNN, seçimi yalnızca lezzete göre değil; kültürel önem, benzersiz pişirme yöntemleri ve küresel tanınırlık kriterlerine göre yaptığını açıkladı. Bu nedenle, klasik fırın ekmeklerinin yanı sıra kızartılmış, buharda pişmiş veya toprak altında olgunlaşan türler de listede yer aldı.
Egzotik tatlar ön planda
Listede yalnızca Avrupa ekmekleri değil, dünyanın dört bir yanından dikkat çekici örnekler bulunuyor:
UNESCO tarafından koruma altına alınan Lavash (Ermenistan), yumurta ve peynir dolgulu Chatschapuri (Gürcistan), jeotermal toprakta 24 saatte pişen Dökkt rúgbrauð (İzlanda) ve kızartılmış Japon köri ekmeği Kare Pan (Japonya) en ilginç örneklerden bazıları.
Ayrıca Norveç’in Lefsesi, Meksika’nın tortillası, Afganistan’ın Bolanisi ve Brezilya’nın Pão de Queijosu da listede yer aldı.
Simit listede, ama Türkiye’nin zengin ekmek kültürü yok sayıldı
CNN’in listesinde Türkiye’den yalnızca simit yer aldı. CNN, simidi “sokakta, elde, her an yenebilen sade ama karakteristik bir ekmek” olarak tanımladı.
Ancak Türk mutfağının diğer simge ekmekleri — pide, bazlama, yufka, tandır ekmeği ve köy ekmekleri — listeye girmedi.
İsviçre’de tartışma yarattı
İsviçre’nin liste dışında kalması ülkede tartışma yarattı. Pek çok İsviçreli yorumcu, sosyal medyada tepkisini dile getirerek,
“Almanya, Avusturya ya da İtalya’ya gittiğimizde bile oradaki ekmeklerde İsviçre fırınlarındaki kaliteyi arıyoruz.”
ifadelerini kullandı.
Bazı fırıncılar, CNN’in “popülerlik ve bilinirlik” odaklı yaklaşımının, İsviçre’nin geleneksel fırıncılık ustalığını göz ardı ettiğini savundu.
Gastronomi uzmanlarına göre, en azından “Walliser Roggenbrot (AOP)” veya “Tessinerbrot” gibi yöresel İsviçre ekmeklerinden birinin listede yer alması beklenirdi.
🌍 CNN’e Göre Dünyanın En İyi 50 Ekmeği
(Kaynak: CNN Travel)
| Sıra | Ekmek Adı | Ülke |
|---|---|---|
| 1 | Bolani | Afganistan |
| 2 | Lavash | Ermenistan |
| 3 | Damper Bread | Avustralya |
| 4 | Luchi | Bangladeş |
| 5 | Pão de Queijo | Brezilya |
| 6 | Montreal Bagels | Kanada |
| 7 | Marraqueta | Şili |
| 8 | Shaobing | Çin |
| 9 | Pan Cubano | Küba |
| 10 | Libba | Mısır |
| 11 | Pupusa | El Salvador |
| 12 | Injera | Etiyopya |
| 13 | Baguette | Fransa 🇫🇷 |
| 14 | Chatschapuri | Gürcistan |
| 15 | Pumpernickel | Almanya 🇩🇪 |
| 16 | Pai Bao | Hong Kong |
| 17 | Dökkt rúgbrauð | İzlanda |
| 18 | Paratha | Hindistan |
| 19 | Roti Gambang | Endonezya |
| 20 | Sangak | İran |
| 21 | Soda Bread | İrlanda |
| 22 | Challah | İsrail |
| 23 | Ciabatta | İtalya 🇮🇹 |
| 24 | Bammy | Jamaika |
| 25 | Kare Pan | Japonya |
| 26 | Taboon Bread | Ürdün |
| 27 | Roti Canai | Malezya |
| 28 | Ħobż tal-Malti | Malta |
| 29 | Tortilla | Meksika |
| 30 | Khobz Kesra | Fas |
| 31 | Fry Bread | Navajo Nation (ABD) |
| 32 | Tijgerbrood (Kaplan Ekmek) | Hollanda |
| 33 | Rēwena Parāoa | Yeni Zelanda |
| 34 | Lefse | Norveç |
| 35 | Podplomyk | Polonya |
| 36 | Broa de Milho | Portekiz |
| 37 | Karavai | Rusya |
| 38 | Pane Carasau | Sardinya (İtalya) |
| 39 | Proja | Sırbistan |
| 40 | Gyeran-ppang | Güney Kore |
| 41 | Appam | Sri Lanka |
| 42 | Kisra | Sudan / Güney Sudan |
| 43 | Limpa Bread | İsveç |
| 44 | Balep Korkun | Tibet |
| 45 | Simit | Türkiye 🇹🇷 |
| 46 | Crumpets | Birleşik Krallık |
| 47 | Biscuits | ABD |
| 48 | Non | Özbekistan |
| 49 | Arepa | Venezuela |
| 50 | Malawach | Yemen |
🥐 Sonuç
CNN’in listesi, sadece damak tadını değil, aynı zamanda kültürel mirası da değerlendirmeyi hedefliyor. Ancak hem İsviçre hem de Türkiye açısından sonuçlar tartışmalı.
İsviçreliler, “kalitenin popülerliğe kurban edildiğini” savunurken, Türk kullanıcılar da “simit dışında hiçbir yerel ekmeğin temsil edilmemesini” eleştirdi.
Sağlık
Kırmızı mı Beyaz mı? Yeni Araştırma Şarapla İlgili Efsaneleri Sarsıyor
Alkol tüketimi söz konusu olduğunda kırmızı şarabın daha sağlıklı olduğu yönündeki yıllardır süregelen inanış, kapsamlı bir araştırmayla yeniden tartışmaya açıldı. Brown Üniversitesi’nin 42 çalışma ve 96 bin katılımcı üzerinde yaptığı analiz, kırmızı şarabın ne kalp sağlığı ne de kanser riski açısından beyaz şaraba kıyasla belirgin bir avantaj sağlamadığını ortaya koyuyor.
Kırmızı şarap “daha sağlıklı” değil
Uzun zamandır resveratrol içeriği nedeniyle kırmızı şarabın daha az zararlı olduğu düşünülüyordu. Ancak araştırmanın eş yazarı Eunyoung Cho, sonuçların bu algıyı desteklemediğini belirterek şöyle konuşuyor:
“Kırmızı ya da beyaz şarap tüketimi ile genel kanser riski arasında anlamlı bir fark bulamadık. Bu bulgu, kırmızı şarabın daha sağlıklı olduğu yönündeki yaygın inanışı sorgulatıyor.”
Araştırma, şarap içmenin tek başına genel kanser riskini artırdığına dair kesin bir kanıt sunmasa da, elde edilen veriler türler arasında beklenen farkı göstermedi.
Kadınlarda beyaz şarabın etkisi daha belirgin olabilir
Analiz, kadınlarda beyaz şarap tüketiminin genel kanser riskiyle daha güçlü bir ilişki gösterebileceğine işaret ediyor. Ancak bilim insanları, bu ilişkinin nedenlerinin henüz net olmadığını ve kesin sonuçlara varmak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu vurguluyor.
Beyaz şarap ve %22 artan cilt kanseri riski
Araştırmanın en dikkat çekici bulgularından biri, beyaz şarap tüketiminin cilt kanseri riskini yaklaşık %22 oranında artırması. Kırmızı şarap için ise benzer bir ilişki tespit edilmedi.
Bilim insanları bunun sadece içecek türüyle ilgili olmayabileceğini, solaryum kullanımı ya da güneş koruyucu ihmal edilmesi gibi alkol tüketimiyle bağlantılı davranışların da etkili olabileceğini belirtiyor.
WHO’nun mesajı net: Güvenli bir alkol miktarı yok
Dünya Sağlık Örgütü, şarap türleri arasındaki farklılıkların ötesinde, alkolün her türlüsünün risk taşıdığına dikkat çekiyor:
“Sağlık açısından tamamen güvenli bir alkol miktarı yoktur. Risk ilk yudumla başlar.”
Örgüt, tüketimin artmasıyla zararların da arttığını vurguluyor ve en sağlıklı seçeneğin alkolü mümkün olduğunca azaltmak olduğunu hatırlatıyor.
İsviçre
İsviçre’de Bebekler Eskisine Göre Daha Uzun Süre Emziriliyor
İsviçre’de Bebekler Eskisine Göre Daha Uzun Süre Emziriliyor
Bern, 13 Kasım 2025 – İsviçre’de bebeklerin emzirilme süresi son yıllarda belirgin biçimde uzadı. 2024 yılında doğan bebeklerin neredeyse yüzde 70’i, yaşamlarının ilk dört ayında yalnızca anne sütü ile beslendi. Bu oran, 2014 yılında yüzde 60 seviyesindeydi.
Federal Gıda Güvenliği ve Veterinerlik Dairesi’nin (BLV) perşembe günü duyurduğu yeni BLV Emzirme Araştırması, bebeklerin daha ileri aylarda da emzirilmeye devam ettiğini gösteriyor. Araştırmaya göre, 2024’te 10 aylık bebeklerin yüzde 53’ü hâlâ günde en az bir kez anne sütü aldı. 2014 yılında bu oran yalnızca yüzde 30’du.
Çalışan anneler daha kısa süre emziriyor
Veriler, çalışan annelerin emzirme süresinin işe katılmayan annelere kıyasla daha kısa olduğunu ortaya koyuyor. Çalışan anneler bebeklerini ortalama 17,4 hafta, çalışmayan anneler ise 21,8 hafta boyunca yalnızca anne sütüyle besledi.
Bebeklere verilen şeker yarı yarıya azaldı
Araştırmanın dikkat çekici bir başka bulgusu da bebek beslenmesinde şeker tüketiminin kayda değer biçimde düşmesi oldu. 12 aylık bebeklerin yalnızca dörtte biri şeker içeren yiyecek veya içecek tüketiyor. Bu oran, 10 yıl önceki seviyenin yarısı.
Haberde geçen “şeker” ne anlama geliyor?
Haber bağlamında kullanılan “şeker”, ilave şeker anlamına gelmektedir. Doğal olarak meyvelerde bulunan şekerler bu kapsamda değerlendirilmez. Burada kastedilen şunlardır:
- İlave şeker eklenmiş hazır yoğurt ve bebek ürünleri
- Meyve suları (özellikle tatlandırılmış olanlar)
- Tatlılar, bisküviler, kekler
- Şekerli içecekler
- Şekerlemeler (bebeklere önerilmez)
Dolayısıyla araştırma, bebeklerin ilave şekerle tanışma oranının son on yılda belirgin şekilde azaldığını göstermektedir.
6–17 yaş arası çocukların beslenme alışkanlıkları ilk kez incelendi
BLV’nin aynı gün yayımladığı bir diğer çalışma ise 6 ila 17 yaş arasındaki çocukların beslenme durumunu ele aldı. İlk kez gerçekleştirilen bu araştırma, çocukların karbonhidrat, protein, yağ ve lif gibi temel besin öğelerini genel olarak yeterli miktarda aldığını ortaya koydu.
Ancak, BLV’ye göre çocukların beslenme düzeninde atıştırmalıklar ve şekerli içecekler önemli yer tutarken, meyve ve sebze tüketimi oldukça düşük seyrediyor.
Gündem
İsviçre’de Kadınlara Yönelik Şiddet Artıyor
İsviçre, kadınlara yönelik şiddet konusunda karanlık bir yıl geçiriyor. 2025’te şimdiye kadar 27’den fazla kadın ve kız çocuğu öldürüldü – bu sayı, geçen yılın toplamını şimdiden aşmış durumda. Federal Hükümet ilk kez kadın cinayetlerine ilişkin ayrıntılı verileri kamuoyuyla paylaştı ve ülke çapında bir önleme kampanyası başlattı. Bu bilgileri İsviçre Radyo ve Televizyon Kurumu SRF duyurdu.
Resmi veriler, özellikle bir gerçeğin altını çiziyor: Ayrılık anı kadınlar için en tehlikeli dönem. Vakaların büyük çoğunluğunda fail, kadının yakın çevresinden geliyor; genellikle eş ya da eski partnerler bu saldırıların sorumlusu. Birçok olaydan önce tehditler veya ısrarlı takip gibi uyarı işaretleri bulunduğu belirtiliyor.
Bozen’de “Talk Less, Do More” Koşusu: Şiddete Karşı Toplumsal Bir Mesaj
İsviçre’de tablo endişe vericiyken, İtalya’nın kuzeyindeki Bozen (Bolzano) kenti güçlü bir toplumsal dayanışma örneği sergiliyor. 23 Kasım’da, şehirde 12. kez düzenlenecek “Talk Less, Do More” koşusu, kadınlara yönelik şiddete karşı kamuoyu oluşturmayı hedefliyor. Haber Südtirolnews tarafından duyuruldu.
Koşu, Museion’un önünden başlayacak ve katılımcılar tarihi şehir merkezi ile Talferpromenade boyunca uzanan beş kilometrelik parkuru tamamlayacak. Güzergâh üzerinde, ilişkilerde saygı, sağlıklı iletişim ve şiddet önleme konularını işleyen interaktif duraklar yer alacak.
Etkinlik; müzik, bilgilendirme stantları ve belediye, sosyal hizmetler, spor kulüpleri ile polis teşkilatının oluşturduğu geniş bir destek ağıyla gerçekleştirilecek.
Koşunun sonunda çeşitli ödüller verilecek. Bunlardan biri, yaşamı boyunca kadınlara yönelik şiddetle mücadeleye adayan ve geçtiğimiz yıllarda hayatını kaybeden polis müfettişi Mario Morgavi anısına verilen özel ödül olacak.
-
Gündem11 ay önceTELEGRAM’DA ŞOK EDEN GRUPLAR: TECAVÜZ AĞLARI VE K.O. DAMLALARI
-
Ekonomi2 yıl önceİsviçre’de Maaş Dengesi: Ortalama bir Kişinin Maaşı 6788 CHF
-
E-Dergi2 yıl önceİsviçre’nin Sesi Şubat 2024
-
İsviçre2 yıl önceDünyanın En İyi Sağlık Kurumları: İlk 250 Hastane Sıralamasında İsviçre’den 10 Hastane
-
Yaşam2 yıl önceKıskanç Kaynana Belirtileri: Gözden Kaçırmamanız Gereken 10 İşaret
-
Gündem1 yıl önceERDOĞAN KARŞITI PAYLAŞIMLARI SIĞINMA BAŞVURUSUNDA HAKLI GEREKÇE OLARAK GÖRÜLMEDİ
-
Dünya12 ay önceMETA’NIN COVİD-19 AŞILARIYLA İLGİLİ YANILTICI BİLGİ KARARI: İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNÜ KISITLIYOR MU?
-
Gündem1 yıl önceTÜRKİYE’DEN GELEN SIĞINMA BAŞVURULARINA GETİRİLEN SERT UYGULAMALARA TEPKİ


