ZÜRİH – Türk asıllı taksi şoförü Erhan C., sahte bir UBS çağrısı üzerinden dolandırılarak yaklaşık 50.000 Frank kaybetti. Olay, Nisan 2024’te meydana geldi ve Erhan C., yaşadıklarını Nau kanalına tüm detaylarıyla anlattı.

GERÇEK UBS NUMARASINDAN GELEN ARAMA

Dolandırıcılar, Erhan C.’yi gerçek UBS telefon numaralarını kullanarak aradı. İlk aramada, kadın bir dolandırıcı, “800 Franklık bir transfer yaptınız mı?” diye sordu. Ardından sözde güvenlik amacıyla başka bir dolandırıcıya yönlendirilerek uygulama indirmesi istendi.

İndirilen bu uygulama dolandırıcılara, Erhan’ın telefonuna ve bankacılık bilgilerine erişim sağladı. Daha sonra verilen talimatlarla QR kodu taratılarak hesaptaki paraya ulaşıldı.

ŞÜPHELER ARTSA DA PARA KURTARILAMADI

Erhan, dolandırıcılıktan şüphelenip UBS şubesine başvurdu. Şube çalışanları, dolandırıcıyı bizzat aradığında gerçek ortaya çıktı. Ancak bu esnada hesaplardan 49.500 Frank başka bankalar üzerinden yurt dışına aktarılmıştı.

Valiant ve Postfinance üzerinden yapılan işlemler sonrası paranın yurt dışına gönderildiği belirlendi.

ERHAN C.’NİN SORULARI YANITSIZ KALDI

Üç çocuk babası Erhan C., yaşadığı bu büyük kaybın ardından UBS’ye bazı sorular yöneltti:

1. Dolandırıcıların gerçek UBS numaralarını nasıl kullanabildiği,
2. Büyük miktardaki para transferlerinde müşterilere neden ek kontrol yapılmadığı,
3. Erken fark edilmesine rağmen paranın neden geri alınamadığı.

UBS ise müşteri gizliliği gerekçesiyle konu hakkında yorum yapmayı reddetti.

SPOOFING TEKNİĞİ VE BANKA SİSTEMLERİ

Bu olay, telefon dolandırıcılığında kullanılan spoofing (sahte numara gösterimi) yönteminin ne kadar tehlikeli olabileceğini bir kez daha gösterdi. Bankalar, dolandırıcılığı önlemek için yoğun güvenlik önlemleri aldıklarını belirtse de Erhan C.’nin kaybı, bu önlemlerin yetersizliğini gözler önüne serdi.

T.C. Bern Büyükelçisi Sayın Şebnem İncesu, İsviçre Konfederasyonu Başkanı Karin Keller – Sutter’e güven mektubu’nu sundu. Görüşmede, Türkiye-İsviçre ilişkilerinin güçlendirilmesi için karşılıklı niyet vurgulandı.

Yatırımlar artıyor, ancak yurt dışına kayıyor
İsviçreli özel sektör şirketlerinin 2023 yılında araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) için yaptığı harcama 18 milyar Franka ulaştı. Bu, 2021 yılına göre 1,2 milyar Franklık bir artışa işaret ediyor ve yıllık yüzde 3,5’lik bir büyümeyi yansıtıyor. Ancak dikkat çeken nokta, bu araştırma fonlarının giderek daha fazla yurt dışına yönelmesidir. İsviçre Federal İstatistik Ofisi (BfS) tarafından yapılan açıklamaya göre, 2023 yılı itibariyle İsviçreli firmalar yurt dışından toplam 7,9 milyar Franklık araştırma hizmeti satın aldı. Bu da 2021 yılına kıyasla 1,6 milyar Franklık bir artışı ifade ediyor.

BfS, bu araştırma fonlarının yurt dışına kaymasının İsviçre’nin rekabetçilik kaybı anlamına gelmediğini belirtiyor. Her iki yılda bir yapılan bu araştırma, İsviçreli şirketlerin araştırma ve geliştirme harcamalarını derliyor.

Yurt Dışından Yatırım Artışı
İlginç bir şekilde, 2021 ile 2023 yılları arasında yurt dışındaki firmaların İsviçre’de gerçekleştirdikleri araştırma harcamaları iki katına çıkarak 1 milyar Franktan 2 milyar Franka yükseldi. Bu, İsviçre’ye yapılan dış yatırımların arttığını gösteriyor. Rudolf Minsch, İsviçre’nin iş dünyası çatı örgütü Economiesuisse’in başekonomisti, firmaların araştırma ve geliştirme faaliyetleri için daha çok uygun lokasyonları tercih ettiğini belirtiyor. Bu bağlamda, araştırmaların giderek küreselleştiği vurgulanıyor.

İlaç Sektörü Lider Konumda
2023 yılında en fazla araştırma ve geliştirme harcaması yapan sektör yine ilaç sektörü oldu. 2023 yılında İsviçreli ilaç firmaları, yapılan toplam Ar-Ge harcamasının yüzde 31’ini, yani 5,5 milyar Frankı yatırdı. Ancak, bu sektördeki harcamalar 2021 yılına göre yılda ortalama yüzde 6 oranında azaldı.

Orta Büyüklükteki Şirketlerin Yükselişi
Yeni yapılan araştırmalar, 50 ila 99 çalışanı bulunan orta büyüklükteki firmaların Ar-Ge faaliyetlerini 2021 yılına kıyasla iki katına çıkardığını gösteriyor. Büyük şirketlerin Ar-Ge yatırımları ise durağan kaldı ve bu büyük firmalar, araştırma yatırımlarını genellikle yurt dışında gerçekleştirdi.

Sağlık Sektörüne Büyük Yatırımlar
İsviçreli şirketler, araştırma faaliyetlerinde en fazla kaynağı sağlık sektörüne yönlendirdi. Bu alanda 8,5 milyar Frank yatırım yapıldı ve bu da tüm Ar-Ge harcamalarının yüzde 47’sine denk geliyor. Ayrıca, yüksek teknoloji aletleri ve makine endüstrisindeki araştırma harcamaları da arttı.

“Cam Yarım Dolu”
Rudolf Minsch, İsviçre’nin araştırma ve geliştirme alanındaki genel durumunu değerlendirirken, ülkenin küresel yenilik endeksinde birinci sırada olduğunu belirtti. İsviçre’nin araştırma merkezi olarak hala güçlü olduğunu, araştırma harcamalarının arttığını ve araştırmaya yatırım yapan şirket sayısının her yıl ortalama yüzde 4 arttığını vurguladı. Ancak, İsviçre’nin diğer ülkelerle, örneğin Amerika Birleşik Devletleri ve Japonya ile karşılaştırıldığında, gayri safi yurtiçi hasılaya (GSYH) oranla daha az araştırma harcaması yaptığını da ekledi.

Araştırma Yatırımları İçin İyi Koşullar Gerekiyor
İyi bir araştırma merkezi olabilmek için sağlam bir çerçeveye ihtiyaç olduğunu belirten Minsch, İsviçre’nin bazı yönlerden eksiklikler taşıdığını ifade etti. Özellikle Avrupa Birliği ile ilişkiler, klinik araştırmalarda veri koruma sorunları ve Kasım ayında sunulan hayvan deneyi yasağı gibi düzenlemeler bu eksikliklerin başında geliyor.