Dünya
Mpox Virüsü Ne Kadar Tehlikeli?

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Afrika’da yeni bir Mpox virüs varyantı (eski adıyla maymun çiçeği) nedeniyle en yüksek alarm seviyesini ilan etti. Perşembe günü Avrupa’da da ilk vaka bildirildi. Peki, bu virüs gerçekten ne kadar tehlikeli? İşte en önemli sorular ve cevaplar:
Mpox Virüsü Nedir?
Mpox, klasik çiçek hastalığı (Variola virüsü) ile ilişkili bir virüstür. Mpox, enfekte hayvanlardan insanlara geçebilen bir zoonoz yani hayvan kaynaklı viral enfeksiyon hastalığıdır. 2024’ün başından itibaren, Mpox virüsünün yeni bir alt varyantı Afrika’da yayılmaktadır. Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nden başlayan bu enfeksiyonlar, şu ana kadar 16 Afrika ülkesinde tespit edilmiştir. Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) bu yıl 14.000’den fazla şüpheli vaka ve 500’den fazla ölüm bildirmiştir. WHO, test olanaklarının yetersizliği nedeniyle tüm vakaların tespit edilmediğini öngörüyor. Şu an İsveç ve Pakistan’da da vakalar bildirilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü, mevcut salgını uluslararası ölçekte sağlık acil durumu olarak sınıflandırma kararı aldı.
Neden Mpox Artık Maymun Çiçeği Olarak Adlandırılmıyor?
WHO, “Mpox” terimini “Maymun Çiçeği” hastalığı için bir eşanlamlı olarak kullanmaya karar verdi. Bu değişiklik, hastalığa yakalanan kişilerin damgalanmasını önlemeyi amaçlamaktadır. Karar, global uzmanlarla yapılan bir dizi danışmanın ardından alınmıştır.
Uluslararası Ölçekte Sağlık Acil Durumu Ne Anlama Geliyor?
Bu durum, hastalığın ülke sınırlarını aşma ve diğer ülkelerle uluslararası seyahat için sağlık riski oluşturma tehlikesi taşıdığını ifade eder. Ayrıca, etkilenen ülkelerde durum o kadar karmaşıktır ki, durumu kontrol altına almak için uluslararası işbirliği gereklidir. Avrupa ve İsviçre için bu alarm seviyesinin şimdilik doğrudan bir etkisi bulunmamaktadır. WHO, geçtiğimiz hafta aşı üreticilerine acil olarak üretimi artırmaları çağrısında bulunmuştu.
Virüs Hakkında Şu Ana Kadar Bilinenler Neler?
Virüs ilk kez 1970 yılında bir insanda tespit edilmiştir. İki farklı virüs türü vardır: Klade I ve Klade II. Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve çevresindeki ülkelerde şu anda Klade I ve bu türün bir alt varyantı olan Klade Ib hakimdir. Klade I ve özellikle Klade Ib’in daha kolay yayıldığı ve daha şiddetli hastalık tablosu ve yüksek ölüm oranı ile ilişkilendirildiği bilinmektedir. Ancak, bu konuda bilimsel olarak kanıtlanmış yeterli ayrıntılı çalışma bulunmamaktadır.
Mpox’un Belirtileri Nelerdir?
Mpox, enfekte bir kişiyle yakın temastan 5 ila 21 gün sonra ortaya çıkabilir. Belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bazı vakalarda sadece hafif belirtiler görülebilir. Mpox’un yaygın belirtileri şunlardır:
- Ateş
- Baş ağrısı
- Kas ağrıları
- Sırt ağrısı
- Lenf bezlerinde şişlik
- Yorgunluk
- Üreme ve anal bölgede ağrı, kanama ve iltihaplanma olabilir.
- Genellikle yüzle başlayan ve diğer vücut bölgelerine yayılan karakteristik bir döküntü. Döküntü birkaç aşamadan geçtikten sonra kabuklanır ve düşer.
Mpox Nasıl Bulaşır?
Virüs, insanlardan insanlara genellikle yakın cilt ve vücut teması yoluyla bulaşır; bu, cinsel temas da dahil olmak üzere, ancak bununla sınırlı değildir. Ayrıca, kirlenmiş eşyalar (örneğin yatak çarşafları) veya enfekte hayvanlar da virüsü yayabilir. Mpox virüsleri, kabuklar, solunum sıvıları ve vücut sıvıları aracılığıyla; ayrıca enfekte hamilelerde plasenta yoluyla fetüse geçebilir. Virüsün sperm, vajinal sıvı, idrar veya dışkı yoluyla bulaşıp bulaşmadığı ise kesin olarak belirlenmemiştir.
Virüs Ne Kadar Tehlikeli?
Özellikle çocuklar, etkilenen bölgelerde virüsü kapma riski taşımaktadır. Jean Kaseya, Afrika Birliği Seçin Kontrol ve Önleme Merkezleri (Africa CDC) Direktörü, “Hasta olanların %60’ından fazlası 15 yaş altı çocuklar ve gençlerdir” dedi. Ayrıca, bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler ve erkeklerle cinsel ilişkide bulunan erkekler de yüksek risk grubundadır. Laboratuvarlarda virüsle temas edebilecek kişiler de dikkatli olmalıdır.
Bir Enfeksiyon Nasıl Tedavi Edilir?
Mpox için spesifik bir antiviral tedavi bulunmamaktadır. Hastalık belirtisi ortaya çıktığında, belirtiler hedeflenerek tedavi edilir ve komplikasyonlar önlenir. Özellikle ağır vakalarda antiviral tedavi uygulanabilir. Bu tedavi edici ilaç İsviçre’de mevcuttur.
Mpox İçin Bir Aşı Var mı?
Klasik çiçek hastalığına karşı geliştirilmiş iki aşı mevcuttur. İsviçre’de aşı imkanları ve uzman doktorlar hakkında bilgiye kantonal sağlık yetkililerinden ulaşabilirsiniz. Aşı maliyetleri (aşı ve uygulama) sağlık sigortası tarafından karşılanmaktadır.
İsviçre’deki Durum Nedir?
Mpox salgını ilk kez yaşanmıyor. İki yıl önce 100’den fazla ülkede enfeksiyonlar görülmüştü ve İsviçre de etkilenmişti. O dönemde enfeksiyon dalgası birkaç ay içinde azalmış ve sonuçta hafif seyretmiştir. Şu an İsviçre’de enfekte olma riski oldukça düşüktür. İsviçre Sağlık Bakanlığı (BAG) tarafından yapılan açıklamada, çoğu risk grubundaki kişinin aşılandığı ve ülkede yeterli miktarda aşı bulunduğu belirtilmiştir. WHO’ya göre, Haziran sonuna kadar İsviçre’den 579 Mpox vakası bildirilmiştir. Son bildirim ise Şubat 2024 tarihindendir.
İsviçre, Mpox salgınıyla mücadele için 40.000 aşı dozu satın aldı ve bunları kantonlara dağıttı. Federal Sağlık Dairesi (BAG) tarafından yapılan açıklamaya göre, şu ana kadar yaklaşık 13.000 doz aşı uygulandı.
WHO’dan Acil Çağrı Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Cuma günü, aşı stoğu bulunan ülkelerden, salgından etkilenen ülkelere aşı temin etmelerini ve üreticilerin üretimi artırmalarını talep etti.
En Yüksek Alarm Seviyesi WHO, Çarşamba günü, yeni Mpox varyantı 1b’nin birkaç Afrika ülkesinde yayılmasının ardından en yüksek alarm seviyesini ilan etti.
İsviçre’de Risk Durumu BAG’e göre, İsviçre’de enfeksiyon riski çok düşük. Ülkedeki risk grubundaki kişilerin büyük kısmı aşılanmış durumda. Mpox, yıllardır maymun çiçeği olarak bilinen hastalık, hem hayvanlardan hem de yakın insan temasları, özellikle cinsel ilişki yoluyla bulaşabilir. Belirtiler arasında ciltte çiçek benzeri kabarcıklar, ateş ve eklem ağrıları bulunmaktadır.
Korona Gibi Bir Durum Teşkil Eder mi?
Mevcut bilgiler doğrultusunda, Mpox salgınının Korona pandemisi gibi bir küresel salgına dönüşmesi olası görünmemektedir. Mpox, bulaşması daha zor bir virüs olup, SARS-CoV-2 veya grip virüsleri kadar hızlı mutasyon geçirmemektedir. Ayrıca, Avrupa’da Mpox vakaları hızlı bir şekilde tespit edilip, izolasyon, karantina ve aşı gibi önlemlerle sınırlanabilir.
Dünya
30 DERECEYE ULAŞAN DENİZLER: AŞIRI ISINAN SU NEDEN ÖLDÜRÜCÜ OLABİLİR?

💥 46,6 DERECEYİ BULAN SICAKLIK! POPÜLER BİR TATİL ÜLKESİ AŞIRI SICAK DALGASIYLA SAVAŞIYOR
📖 Okuma süresi: 3 dakika
KÜRESEL ISINMANIN ETKİLERİ DENİZLERE DE SIÇRADI: AKDENİZ ALARM VERİYOR
💥 AKDENİZ’DEKİ TATİL ÜLKELERİ TEHLİKE ALTINDA: HAVA SICAKLIĞI 46,6 DERECEYE, DENİZ SUYU 30 DERECENİN ÜZERİNE ÇIKTI
Küresel ısınmanın etkileri artık sadece karada değil, denizlerde de tehlikeli boyutlara ulaşıyor. Son günlerde özellikle Akdeniz havzasında deniz suyu sıcaklıkları 30 derecenin üzerine çıktı. Bu artış yalnızca tatilcilerin konforunu değil, bölgedeki tüm deniz ekosistemini tehdit ediyor.
Temmuz ayı itibarıyla İspanya, İtalya, Yunanistan ve Türkiye gibi popüler Akdeniz ülkelerinde hem hava sıcaklıkları hem de deniz suyu sıcaklıkları rekor seviyelere ulaştı. Kıyı kentlerinde deniz suyu 30 dereceyi aşarken, bazı iç kesimlerde hava sıcaklığı 46,6 dereceye kadar yükseldi.
🔴 Denizlerde 30 derece ve üzeri: Sessiz felaket
Bilim insanlarına göre deniz suyu sıcaklıklarının bu seviyelere ulaşması, mercan resiflerinin beyazlaması, planktonların yok olması, balık ölümleri ve toksik alg patlamaları gibi zincirleme felaketlere yol açabiliyor. Sadece canlı türleri değil, bu türlerin besin zincirinde olduğu insanlar da doğrudan etkileniyor.
🧬 Ekosistemler çökebilir
Okyanuslar, dünya üzerindeki ısının %90’ını emerek bir tür iklim dengeleyici görevi görüyor. Ancak bu doğal denge artık bozulmak üzere. Isınan sular, balıkların üreme döngüsünü bozuyor ve migrasyon yollarını değiştiriyor. Ayrıca oksijen miktarı azalan sıcak sularda yaşam çok daha zor hâle geliyor.
📉 Ekonomik ve sosyal sonuçlar
Balıkçılık, deniz turizmi ve kıyı yaşamı gibi sektörler doğrudan tehdit altında. Özellikle Akdeniz, Ege ve Karayipler gibi deniz turizmine bağımlı bölgelerde milyonlarca insanın geçim kaynakları tehlikeye giriyor.
🌍 Uzmanlardan uyarı
İklim araştırmacıları, bu gelişmenin küresel ısınmanın artık geri döndürülemez sınırlarına yaklaştığımızı gösterdiğini söylüyor. “Eğer bu gidişatı durdurmak istiyorsak, sera gazı emisyonlarını hızla düşürmeli ve fosil yakıt kullanımını azaltmalıyız” uyarısı yapılıyor.
🛡️ Ortak sorumluluk: Denizleri korumak insanlığı korumaktır
Okyanuslar yalnızca birer su kütlesi değil; milyarlarca insan ve canlı için yaşam, gıda ve iklim istikrarı anlamına geliyor. Uzmanlar, denizleri korumanın sadece çevrecilerin değil, tüm insanlığın ortak görevi olduğunu vurguluyor.
📌 Sonuç:
Aşırı ısınan denizler sadece bir çevre problemi değil, bir insanlık krizidir. Denizlerin alarm verdiği bu günlerde, sürdürülebilirlik ve iklim politikaları artık ertelenemez hâle geldi.

Avrupa
İTALYA’DA PLAJDA KORKUNÇ OLAY: 66 YAŞINDAKİ KADIN GREYDERİN ALTINDA CAN VERDİ

İtalya’nın kuzeyindeki Pinarella di Cervia sahilinde tatil yapan 66 yaşındaki Elisa Spadavecchia, güneşlenirken geri manevra yapan bir planierraupe (buldozer) tarafından ezilerek hayatını kaybetti. Olay, büyük tepki ve üzüntü yarattı.
İZİNSİZ VE KAÇAK ÇALIŞMA
Yetkililerin açıklamasına göre, greyderin sahilde çalışması yasal değildi. Aracı süren 54 yaşındaki Cesena’lı sürücü, daha önce de 2022 yılında ölümle sonuçlanan bir trafik kazasından sabıkalı. Bu olayla ilgili dava halen sürüyor.
Söz konusu greyderin, sürücünün kendi aracı olduğu ve herhangi bir resmi kurum ya da işletme adına çalışmadığı belirtildi. Sahildeki tüm plaj işletmecileri ve yerel yönetim, olaydan kendilerini tamamen uzak tuttuklarını duyurdu.
GÜNEŞLENİRKEN EZİLDİ
Elisa Spadavecchia, eşiyle birlikte Adriyatik kıyısındaki tatilinde plajda sadece birkaç metre uzaklıkta güneşleniyordu. Geri geri gelen ağır iş makinesi kadını fark etmeyip üzerinden geçti. Spadavecchia olay yerinde yaşamını yitirdi. Kocası ve diğer tatilciler trajik ana tanıklık etti.
GÖRGÜ TANIKLARI: “SÜRÜCÜ ŞOKTAYDI”
Olaydan sonra sürücünün bağırarak sahilde panik içinde koştuğu ve ne yaptığını bilmediği gözlemlendi. Bir plaj görevlisi hemen yardım çağırdı. Olay yerinde bulunan bir turist, “Kitap okuyordum, bir anda çığlıklar duydum ve traktörü durmuş halde gördüm” dedi.
YETKİLİLERDEN SERT AÇIKLAMALAR
Cervia Belediye Başkanı Mattia Missiroli, bu çalışmanın tamamen izinsiz olduğunu belirterek, “Böyle bir olay kabul edilemez” dedi. Bölge Valisi ve Turizm Sorumlusu da olaya tepki göstererek, tüm kurumların plaj güvenliği için seferber olduğunu vurguladı.
SORUŞTURMA BAŞLATILDI
Polis, olay yerini kapatarak inceleme başlattı. Sürücü gözaltına alındı ve hakkında taksirle ölüme neden olma ve trafik güvenliğini tehlikeye atma suçlamaları gündemde.
#İtalyaKazası #AdriyaKıyısı #SahildeFacia #Vicenza #İtalya #Cervia #PlajFaciası #ElisaSpadavecchia
Dünya
LÜKSÜN ZİRVESİNDEN DÜŞÜŞ: GÜBELIN’DE KİTLESEL İŞTEN ÇIKARMA

Haber: Cemil Baysal
Okuma süresi: 2 dakika
LUZERN / ZÜRİH – İsviçre’nin köklü saat ve mücevher markası Gübelin, 30 çalışanını işten çıkardığını açıkladı. 1854 yılında kurulan lüks markanın CEO’su Raphael Gübelin, bu kararı, “lüks sektöründeki giderek artan zorluklara uyum sağlamak” adına aldıklarını belirtti.
Gübelin, Luzern’deki ana mağazası dahil satış noktalarını koruyacak, ancak özellikle idari ofislerde önemli küçülmeye gidecek.
LÜKS MARKALAR ZORDA: KRİZİN AYAK SESLERİ
İsviçre’de saat ve mücevher sektörünün bel kemiğini oluşturan köklü firmalar, küresel gelişmelerin etkisiyle zorluk yaşıyor.
- Altın fiyatları %15 arttı,
- Frank’ın değer kazanması ihracatçılar için büyük bir yük oluşturdu,
- ABD ve Çin’deki talep düşüşü, sektörün satışlarını vurdu.
ZİRVE BOOM’U, BUGÜN BUMERANG’A DÖNÜŞTÜ
Geçmişte Asya ve Amerika’daki varlık patlaması sayesinde saat devi markalar – Rolex, Patek Philippe, Audemars Piguet – fiyatlarını sürekli artırdı.
- 2018’den bu yana mekanik saatlerin fiyatı %88 yükseldi,
- Ortalama bir mekanik saat şu an 3900 Frank değerinde.
Ancak bugün, ekonomik belirsizlik ortamında hatta zengin müşteriler bile harcamalarını kısmaya başladı.
SEKTÖR LİDERLERİ KAYIPTA
Lüks saatçilikte son dönemde dikkat çeken kayıplar:
- René Beyer (Zürich’in efsanevi saatçisi) Nisan’da hayatını kaybetti,
- Jörg Bucherer ise 2023’te vefat etti – kısa süre önce şirketini Rolex’e devretmişti.
ÇİN’E UMUT BAĞLI
ABD’de Trump’ın olası gümrük tarifeleri, sektörü tehdit ederken; Çin pazarı da hâlâ kırılgan.
Yine de Richemont Başkanı Johann Rupert, “Çinlilerin parası ve zevki var” diyerek umutlu konuşuyor.
-
E-Dergi1 yıl önce
İsviçre’nin Sesi Şubat 2024
-
Ekonomi1 yıl önce
İsviçre’de Maaş Dengesi: Ortalama bir Kişinin Maaşı 6788 CHF
-
İsviçre1 yıl önce
Dünyanın En İyi Sağlık Kurumları: İlk 250 Hastane Sıralamasında İsviçre’den 10 Hastane
-
Yaşam1 yıl önce
Kıskanç Kaynana Belirtileri: Gözden Kaçırmamanız Gereken 10 İşaret
-
Gündem8 ay önce
ERDOĞAN KARŞITI PAYLAŞIMLARI SIĞINMA BAŞVURUSUNDA HAKLI GEREKÇE OLARAK GÖRÜLMEDİ
-
Dünya8 ay önce
META’NIN COVİD-19 AŞILARIYLA İLGİLİ YANILTICI BİLGİ KARARI: İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNÜ KISITLIYOR MU?
-
Gündem7 ay önce
TELEGRAM’DA ŞOK EDEN GRUPLAR: TECAVÜZ AĞLARI VE K.O. DAMLALARI
-
Gündem8 ay önce
TÜRKİYE’DEN GELEN SIĞINMA BAŞVURULARINA GETİRİLEN SERT UYGULAMALARA TEPKİ