İsviçre
Gıda İsrafı: İsviçre, Avrupa’da Zirvede!
Cemil Baysal
Her yıl kişi başına 170 kilograma kadar gıda israf ediyoruz. Birleşmiş Milletler’in tahminlerine göre, yılda kişi başı yaklaşık bir milyar yemek çöpe gidiyor. Ancak bu miktar sadece İsviçre’de değil, dünya genelinde büyük bir sorun haline geldi.
Haberin kısa özeti:
- Her yıl kişi başına 170 kilograma kadar gıda israf ediyoruz.
- Dünya genelinde yaklaşık bir milyar yemek çöpe gidiyor.
- İsviçre, Avrupa’da lider konumda, kişi başı 119 kilogram gıda israfıyla.
- İsviçre’deki tüm gıda israfının kişi başı miktarı 170 kilograma kadar çıkabilir.
- İsviçre’nin gıda sistemine ait çevresel etkilerin %25’i, kaçınılabilir gıda kayıplarından kaynaklanıyor.
- Gıda İsrafını Azaltmanın Yolları: Alışverişi planlamak, yiyecekleri doğru saklamak, raf ömrünü bilmek, yaratıcı tarifler kullanmak ve artan yiyecekleri paketlemek.
- Federal Hükümet ve endüstri, 2030’a kadar kaçınılabilir gıda kayıplarını yarıya indirmeyi hedefliyor.
- Dünya Sağlık Örgütü’nün bir raporuna göre, her yıl yaklaşık bir milyar yemek israf ediliyor. Bu, dünya nüfusunun yaklaşık üçte birinin açlık çektiği gerçeğiyle bağdaşmıyor. BM Çevre Programı Direktörü Inger Andersen, “Gıda israfı, küresel bir trajedidir” diyor. 2022’de dünya genelinde üretilen gıdaların yaklaşık %19’u israf edilmiş. BM’nin tahminlerine göre, bu israfın yaklaşık %60’ı evlerde meydana geliyor. Bu, kişi başına yaklaşık 80 kilograma kadar denk geliyor.
İsviçre, Avrupa’da bu alanda bir lider konumda. Kişi başı 119 kilogram gıda israfı ile İsviçre, evlerde atılan gıda miktarı bakımından Avrupa ortalamasının oldukça üzerinde. Ancak, bu rakama tüketilmeyecek gıda bile dahil edilmiş.
Detaylara göre, İsviçre’deki tüm gıda israfının kişi başı miktarı 170 kilograma kadar çıkabilir. Bu rakam, Avrupa genelinde bir rekoru temsil ediyor. Almanya’da ise bu rakam İsviçre’nin rakamına yakın bir seviyede ve Fransa’da ise neredeyse 100 kilogram olarak belirtiliyor.

İsviçre’de gıda kayıpları genellikle evlerde meydana gelmekte. Federal Çevre Ofisi’ne göre, tüm yenilebilir gıdaların yaklaşık üçte biri, tarladan sofraya kadar kayboluyor veya israf ediliyor. Ancak, daha detaylı bakıldığında, evdeki kayıpların en fazla olduğu görülüyor.
Araştırma Dairesi – Bafu’ya göre, İsviçre’nin gıda sistemine ait çevresel etkilerin %25’i, kaçınılabilir gıda kayıplarından kaynaklanmakta. Bu, İsviçre’nin motorlu bireysel ulaşımın yarısına eşdeğer bir çevresel etkiye sahip.

Bu ifade, İsviçre’deki gıda israfının çevreye olan etkisini değerlendiriyor. Buna göre, İsviçre’nin gıda sistemi içerisindeki çevresel etkilerin %25’i, önlenmesi mümkün olan gıda kayıplarından kaynaklanıyor. Bu durum, İsviçre’nin toplam çevresel etkisinin önemli bir kısmını oluşturuyor. İfadeye göre, bu çevresel etki, İsviçre’deki bireysel motorlu taşımacılığın etkisinin yarısı kadar büyük. Bu, gıda israfının çevre üzerindeki ciddiyetini ve önemini vurgulamakta.

Gıda İsrafını Azaltmanın Yolları:
- Her alışverişi planlayın ve ihtiyacınız kadar satın alın.
- Yiyecekleri doğru bir şekilde saklayın ve taze tutun.
- Raf ömrünü bilin ve son kullanma tarihini görünüş ve kokuyla kontrol edin.
- Yiyecekleri yaratıcı bir şekilde değerlendirin ve artan yiyecekler için tarifler kullanın.
- Artan yiyecekleri doğru bir şekilde paketleyin ve daha sonra tüketin.
- Federal Hükümet ve endüstri, gıda israfıyla mücadele etmek için “Gıda Kayıplarına Karşı Eylem Planı” başlattı. Hedef, 2030’a kadar 2017’ye göre kaçınılabilir gıda kayıplarını yarıya indirmek. Bu, sürdürülebilir kalkınma için 2030 Gündemi doğrultusunda yapılmış. Hedefe ulaşmak için, Emmi, Fenaco veya Migros ve Coop gibi birçok büyük gıda üreticisi, federal hükümetle sektörler arası bir anlaşma imzaladı.

Gündem
ZÜRİH HAVALİMANI’NDA EN ÇOK RÖTAR YAPAN VE UÇUŞ İPTAL EDEN HAVAYOLLARI AÇIKLANDI

ZÜRİH – Zürih Havalimanı’ndan yapılan uçuşlara dair kapsamlı bir analiz, havayolları arasında dakiklik ve güvenilirlik konusunda ciddi farklılıklar olduğunu ortaya koydu. Temmuz 2023 ile Mart 2025 tarihleri arasındaki yaklaşık iki yıllık veriler değerlendirildi. Analizde, en az 1000 uçuş gerçekleştiren havayolları dikkate alındı.
AIR SERBIA EN GECİKEN HAVAYOLU OLDU
Zürih’ten kalkan her üç Air Serbia uçuşundan biri 30 dakikadan fazla gecikmeyle gerçekleşti. Bu oranla Sırbistan merkezli havayolu, analizde en çok geciken havayolu şirketi oldu. Listenin üst sıralarında Türk havayolları da yer aldı.
30 dakikadan fazla gecikme oranlarına göre en kötü performans gösteren havayolları şöyle sıralandı:
Sıra | Havayolu | Gecikme Oranı (%) |
---|---|---|
1 | Air Serbia | 33,8 |
2 | TAP Portugal | 31,7 |
3 | Pegasus Airlines | 30,4 |
4 | Sunexpress | 28,1 |
5 | Turkish Airlines | 27,1 |
6 | Lufthansa | 23,1 |
7 | Aegean Airlines | 22,9 |
8 | Easyjet | 22,5 |
12 | Swiss | 19,0 |
21 | Edelweiss | 14,5 |
LUFTHANSA UÇUŞ İPTALLERİNDE İLK SIRADA
Rötarların yanı sıra uçuş iptalleri de yolcuları en çok mağdur eden konuların başında geliyor. Lufthansa, yüzde 4,8’lik oranla en çok uçuş iptal eden havayolu oldu.
İptal edilen uçuş oranlarına göre en kötü performans gösteren havayolları şöyle sıralandı:
Sıra | Havayolu | İptal Oranı (%) |
---|---|---|
1 | Lufthansa | 4,8 |
2 | British Airways | 3,4 |
3 | KLM | 3,4 |
4 | BA Cityflyer | 2,7 |
5 | Easyjet | 2,6 |
6 | United Airlines | 2,2 |
7 | Eurowings | 2,0 |
8 | Finnair | 1,8 |
12 | Swiss | 1,2 |
17 | Edelweiss | 0,6 |
İSVİÇRELİ ŞİRKETLER GÜVEN VERİYOR
İsviçre’nin ulusal havayolu şirketi Swiss ve kardeş şirketi Edelweiss, hem rötar hem de iptal oranlarında listenin alt sıralarında yer alarak görece daha güvenilir bir performans sergiledi.
RÖTARLARIN NEDENLERİ NELER?
Analizde, uçuşlardaki gecikmelerin çok çeşitli nedenlerden kaynaklandığı belirtiliyor. Özellikle havalimanlarında yaşanan personel sıkıntısı, hava şartları, teknik problemler, yer hizmetlerindeki aksaklıklar ve uçuş ekiplerindeki eksiklikler öne çıkan başlıca sebepler arasında yer alıyor.
📌 Yolculuk planı yapmadan önce bu veriler göz önünde bulundurulmalı. Uçuş iptali ve gecikme ihtimalleri, bağlantılı uçuşlar ve otel rezervasyonları açısından yolculara ciddi zorluklar yaratabiliyor.
📊 Kaynak: Zürih Havalimanı verileri & Tamedia analizi
Gündem
ELEKTRONİK KİMLİK YENİDEN HALKIN OYUNA SUNULUYOR

🕒 Okuma süresi: 3 dakika
JSVP, Korsan Partisi ve diğer muhalifler 50.000’den fazla imzayla yeni bir E-ID referandumu başlattı
İsviçre’de elektronik kimlik kartı (E-ID) konusu yeniden halk oylamasına gidiyor. Federal Hükümet’in 2026 yılında hayata geçirmeyi planladığı E-ID sistemine karşı çıkan bir komite, 50.000’in üzerinde geçerli imza toplayarak resmi olarak referandum sürecini başlattı.
NE OLMUŞTU?
2021 yılında halk, özel şirketlerin dijital kimlik vermesine olanak tanıyan ilk E-ID teklifini reddetmişti. Bu kez hükümet yeni bir düzenlemeyle dijital kimliğin sadece devlet tarafından sunulacağını belirtiyor. Ayrıca kullanımının tamamen gönüllü olacağı ve internet işlemlerinde kolaylık sağlayacağı vurgulanıyor.
Yeni sistemle, örneğin internet üzerinden sabıka kaydı alma, ya da bir dükkânda alkol alırken yaş doğrulaması gibi işlemler daha kolay yapılabilecek.
NEDEN KARŞI ÇIKIYORLAR?
Muhalif komite, özellikle kişisel verilerin gizliliği konusunda endişelerini dile getiriyor.
Komiteye göre:
- Kişisel bilgiler kötüye kullanılabilir
- Şirketler bu verileri analiz ederek kâr elde edebilir
- Yapay zeka ile veri analizi, bireylerin mahremiyetini tehdit edebilir
- İnsanların çevrimdışı bir hayat sürme hakkı göz ardı edilebilir
JSVP Başkanı Nils Fiechter, 2021’deki halk kararının görmezden gelindiğini savunurken, Korsan Partisi ise dijital hayata alternatif olarak “çevrimdışı yaşam hakkı”nın korunması gerektiğini savunuyor.
SONRAKİ ADIM NE?
Toplanan imzalarla birlikte yeniden bir halk oylaması yapılması kesinleşti. Oylamanın en erken Eylül 2025’te gerçekleşmesi bekleniyor. Önümüzdeki haftalarda başka siyasi partilerin ve sivil toplum örgütlerinin de hangi tarafta yer alacağı netleşecek.
Gündem
DÜNYANIN EN GÜZEL RESTORANI SEÇİLDİ: AVUSTURYA’DAN VINA, 2025 PROPERTY AWARD ÖDÜLÜNÜ KAZANDI

GRAZ/LONDRA – Avusturya’nın Graz kentinde bulunan Vietnam mutfağının popüler adresi VINA restoranı, Londra’da düzenlenen uluslararası Property Awards 2025 töreninde, “Dünyanın En Güzel Eğlence İç Mekânı” ödülüne layık görüldü. Restoranın tasarımı, Graz merkezli ünlü mimarlık ofisi INNOCAD tarafından hazırlandı.
45 ülkeden projelerin yarıştığı bu prestijli organizasyonda jüri, VINA’nın iç mekânında kullanılan siyah ve koyu yeşil tonlarını, altın rengindeki zarif detayları ve mekânı bütünleyen dairesel desenleri övgüyle değerlendirdi. Estetik bir bütünlük sunan restoran, aynı zamanda misafirlerine kültürel bir Vietnam yolculuğu da vadediyor. Şu sıralar aylar sonrasına kadar rezervasyonla dolu.
Restoranın sahibi Robert Nguyen, mimari başarının yanı sıra mutfaktaki kalitesiyle de uluslararası takdir topluyor. Özellikle 84 yaşındaki Thi Ba Nguyen, Gault&Millau rehberi tarafından “Dünyanın En Yaşlı Şeflerinden Biri” olarak onurlandırıldı.
Bu, VINA’nın aldığı ilk uluslararası ödül değil. Aralık 2024’te New York’ta düzenlenen Interior Design’s Best of Year Awards organizasyonunda da “Fine Dining” kategorisinde “Honoree” unvanını kazanarak adını dünya çapında duyurmuştu.
-
E-Dergi1 yıl önce
İsviçre’nin Sesi Şubat 2024
-
Ekonomi1 yıl önce
İsviçre’de Maaş Dengesi: Ortalama bir Kişinin Maaşı 6788 CHF
-
İsviçre1 yıl önce
Dünyanın En İyi Sağlık Kurumları: İlk 250 Hastane Sıralamasında İsviçre’den 10 Hastane
-
Yaşam12 ay önce
Kıskanç Kaynana Belirtileri: Gözden Kaçırmamanız Gereken 10 İşaret
-
Gündem5 ay önce
ERDOĞAN KARŞITI PAYLAŞIMLARI SIĞINMA BAŞVURUSUNDA HAKLI GEREKÇE OLARAK GÖRÜLMEDİ
-
Dünya5 ay önce
META’NIN COVİD-19 AŞILARIYLA İLGİLİ YANILTICI BİLGİ KARARI: İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNÜ KISITLIYOR MU?
-
Gündem5 ay önce
TÜRKİYE’DEN GELEN SIĞINMA BAŞVURULARINA GETİRİLEN SERT UYGULAMALARA TEPKİ
-
Kültür Sanat1 yıl önce
Ferdi Tayfur’un Mücadele Dolu Hikayesi: Şeker Hastalığı ve Organ Nakli