🕓 Okuma süresi: 3 dakika

CENEVRE – Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Güney Afrikalı olimpiyat şampiyonu atlet Caster Semenya hakkında önemli bir karara imza attı. Mahkeme, 10 Temmuz 2025’te açıkladığı kararla, İsviçre Yüksek Mahkemesi’nin Semenya’ya “adil yargılanma hakkı” tanımadığına hükmetti. Bu çarpıcı karar, spor dünyasında yıllardır tartışma konusu olan cinsiyet politikalarına dair yeni bir dönüm noktası oluşturdu.

Semenya, doğuştan sahip olduğu farklı cinsiyet gelişimi (DSD) nedeniyle Uluslararası Atletizm Federasyonu’nun (World Athletics) uyguladığı testosteron sınırlandırması kurallarına karşı hukuk mücadelesi veriyordu. Ancak İsviçre federal yargı makamları, 2020 yılında World Athletics’in uygulamalarını orantılı ve meşru bulmuştu. Bu kararın ardından Semenya, davayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşımıştı.

AİHM: ADİL YARGILAMA HAKKI İHLAL EDİLDİ

AİHM kararında, İsviçre’nin, Caster Semenya’nın davada temel haklarını yeterince koruyamadığını ve adil yargılama süreci ilkesine uygun davranmadığını belirtti. Kararda, özellikle karmaşık tıbbi ve etik boyutlar içeren bu davada Semenya’nın yeterince dinlenmediği ve savunma hakkının kısıtlandığı vurgulandı.

Mahkeme, Semenya’ya manevi zarar nedeniyle yaklaşık 80.000 Euro tazminat ödenmesine karar verdi. Ancak AİHM, sporculara uygulanan testosteron sınırlandırmasının doğrudan ayrımcılık oluşturup oluşturmadığına dair nihai bir değerlendirmede bulunmadı. Bu yönüyle, ayrımcılık iddiası açısından karar tarafsız ve sınırlı kaldı.

DAVA YENİDEN İSVİÇRE MAHKEMESİNDE

Bu karar doğrultusunda, dava süreci yeniden İsviçre federal yargı sistemine dönmüş oldu. İsviçreli hukuk uzmanları, bu kararın yalnızca Semenya değil, benzer durumda olan birçok DSD’li sporcunun hak mücadelesinde emsal teşkil edebileceğini belirtiyor.

📌 Semenya kararı, cinsiyet temelli düzenlemeler, sporun evrenselliği ve insan hakları arasındaki dengenin yeniden tartışılmasına neden olabilir.

🕒 Okuma süresi: 2 dakika

Almanya’da aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisi, ülkedeki halka açık yüzme havuzlarına yönelik tartışmalı bir öneriyle gündemde. AfD Federal Milletvekili Carina Schiessl, sosyal medya hesabından yaptığı bir paylaşımla, göçmen kökenli genç erkeklerin havuzlara girişinin yasaklanması gerektiğini savundu.

Schiessl’in paylaşımında yer alan afişte, başında şapka olan ve bel çantası taşıyan bir genç erkek illüstrasyonu kırmızı bir yasak işaretiyle sunulurken, üstüne şu ifadeler yazıldı:
“Talahonfreie Zone – Ein Sommer wie früher: friedlich. deutsch. unbeschwert.”
(Türkçesi: “Kavgasız alan – Eski zamanldaki gibi bir yaz: huzurlu. Alman. kaygısız.”)

Söz konusu paylaşım, hem ifade biçimi hem de içerdiği ırkçı göndermeler nedeniyle büyük tepki topladı.

🔍 İsviçre’yi Örnek Gösterdi

AfD’li milletvekilinin dayanak noktası, İsviçre’nin Jura kantonunda yer alan Porrentruy (Pruntrut) kasabasındaki bir yüzme havuzunun aldığı tartışmalı karar. Bahsi geçen havuz, yalnızca İsviçre vatandaşları, çalışma izni olanlar ve resmi ikameti bulunan kişilere açık hale getirilmişti. Karar, bölgede yaşanan güvenlik problemleri ve saldırılar sonrası alınmıştı.

Schiessl, bu uygulamayı “örnek teşkil eden bir çözüm” olarak değerlendirerek Almanya’da da benzer bir sistemin benimsenmesi gerektiğini savundu.

📊 Resmî Raporlar ve Eleştiriler

AfD’nin bu çağrısının arkasındaki gerekçelerden biri, Alman Federal Kriminal Dairesi’nin (BKA) raporları. Bu raporlarda, havuzlarda gerçekleşen cinsel taciz vakalarının %67’sinin Alman vatandaşı olmayan kişiler tarafından işlendiği belirtiliyor. Olaylara karışanların büyük çoğunluğunun Afganistan, Suriye ve Türkiye kökenli olduğu iddia ediliyor.

Ancak bu tür öneriler, hem hukuki hem de etik açıdan yoğun şekilde eleştiriliyor. Almanya’da ayrımcılıkla mücadele yasaları, bu tür uygulamaları açıkça yasaklıyor. İsviçre’de ise Irkçılıkla Mücadele Komisyonu (EKR), toplu yasakların anayasa ve insan hakları ilkeleriyle bağdaşmadığını vurguladı.

🗣️ Tepkiler Çığ Gibi Büyüyor

Sosyal medyada binlerce kişi Schiessl’in paylaşımına tepki gösterdi. İnsan hakları kuruluşları, siyasi partiler ve sivil toplum örgütleri bu öneriyi “kurumsallaşmış ayrımcılık” olarak nitelendiriyor.

Öte yandan, bazı vatandaşlar ise halka açık havuzlarda artan güvenlik sorunlarına dikkat çekerek “düzenin sağlanması” gerektiğini savunuyor. Ancak birçok uzman, çözümün yasaklar değil, sosyal entegrasyon ve güvenlik önlemlerinin artırılması olduğunu belirtiyor.

📌 Sonuç:
AfD’nin “yabancılara havuz yasağı” önerisi, Almanya’daki göçmen karşıtı politikaların geldiği noktayı bir kez daha gözler önüne serdi. İsviçre’deki geçici uygulamanın Almanya için model gösterilmesi, Avrupa’da kamu alanlarındaki eşitlik ilkesini ciddi şekilde tartışmaya açmış durumda.

⏱ Okuma süresi: 2 dakika]

İsviçreli bir kadın, Hurghada’daki bir tatil köyünde oğlunun geçirdiği kaza sonrası, otelin anlaşmalı olduğu partner hastanede çocuğuna gereksiz ve riskli bir ameliyat önerildiğini, bunun için 10 bin Euro peşin ödeme talep edildiğini açıkladı.

Mısır’ın Kızıldeniz kıyısındaki popüler tatil bölgesi Hurghada’da yaşanan olay, yabancı turistlerin sağlık sistemi karşısında karşılaşabileceği tehlikelere dikkat çekti. İsviçreli A.* isimli anne, 3 yaşındaki oğlunun otel havuzu kenarında bir cankurtaranın çarpması sonucu bacağını kırdığını, ardından partner hastanede büyük bir sağlık skandalı yaşandığını ifade etti.

5 SAATLİK OPERASYON VE 10 BİN EURO TALEBİ

Anne A., otelin anlaşmalı olduğu özel bir hastaneye yönlendirildiklerini ve burada doktorların, çocuğu için yaklaşık beş saat sürecek kapsamlı bir ameliyat önerdiğini ifade etti. Önerilen operasyon, çocuğun bacağının tamamen açılmasını gerektiriyordu. Ancak A., sahip olduğu tıbbi bilgiye dayanarak, bu tür bir cerrahi müdahalenin çocuğunun kırık tipi açısından kesinlikle gereksiz olduğunu düşündüğünü belirtti.

Üstelik, operasyon için aileden 10.000 Euro peşin ödeme talep edildi. Hastane personelinin baskısı altında kalan kadın, İsviçre’den tanıdığı yerel turizm uzmanı Sigrun Brabenetz’ten yardım istedi. Brabenetz’in iş ortağı Hamada’nın devreye girmesiyle aile, doktorların tüm uyarılarına rağmen hastaneden çıkabildi.

UYGUN TEDAVİ SADECE YARIM SAAT SÜRDÜ

Daha sonra başvurdukları farklı bir özel hastanede çocuğa yalnızca lokal bir kesiyle metal sabitleme işlemi uygulandı. Tedavi sadece yarım saat sürdü ve çocuk hızlıca toparladı.

OTEL NE ÖZÜR DİLEDİ NE DE DESTEK OLDU

A., otel yönetiminden de büyük hayal kırıklığı yaşadığını belirtti. Kazaya neden olan cankurtaran için ne özür dilendiğini ne de herhangi bir sorumluluk alındığını söyledi. “Yemekleri oğlumun yanına odaya getirmem bile sorun oldu, ekstra ücret talep ettiler,” diyerek yaşadığı zor anları paylaştı.

UYARI: OTELLERİN ANLAŞMALI HASTANELERİNE DİKKAT

Sigrun Brabenetz ise benzer olayların neredeyse her gün yaşandığını ve turistlerden yardım çağrıları aldıklarını aktardı. “Otel klinikleri genellikle yüksek ücretler karşılığında gereksiz tedaviler öneriyor. Bu durum, turizmin güvenilirliğini ciddi biçimde zedeliyor,” dedi.

UZMANLARDAN ÖNEMLİ TAVSİYELER

İsviçre Dışişleri Bakanlığı (EDA) ve sigorta uzmanları, yurt dışına çıkan vatandaşlara kapsamlı bir seyahat sigortası yaptırmalarını tavsiye ediyor. İsviçre Sigorta Derneği’nden Thilo Kleine, “Yurtdışında yaşanan tıbbi vakalarda en kısa sürede seyahat sigortasının acil hattı aranmalı. Bu birim hastane seçimi ve ödeme süreçlerinde yardımcı olabilir” dedi.

TCS’nin ETI Seyahat Sigortası’ndan Vanessa Flack da, nakit ödemelerin genellikle gereksiz olduğunu ve doktorlarla doğrudan iletişim kurarak sürecin kontrol altına alınabildiğini söyledi.

Brabenetz ise, yalnızca çok acil durumlarda otel doktoruna başvurulmasını, mümkünse İngilizce konuşulan bağımsız özel hastanelerin tercih edilmesini, peşin ödeme taleplerine karşı ise turist polisinden yardım istenebileceğini belirtti.

* İsimler redaksiyon tarafından bilinmektedir.