4.04.2025, 18:46 |

İsviçre’de, özellikle gençler arasında hızla popülerleşen tek kullanımlık elektronik sigaraların satışı, yakın gelecekte yasaklanabilir. Ülkenin üst meclisi olan Kantonlar Meclisi (Ständerat), Ulusal Konsey tarafından sunulan bir öneriyi destekledi. Bu öneri, “Puff Bars” olarak bilinen tek kullanımlık e-sigaraların satışının yasaklanmasını öngörüyor.

Ständerat Sosyal Güvenlik ve Sağlık Komitesi (SGK-S), Ulusal Konsey üyesi Christophe Clivaz (Yeşiller/VS) tarafından sunulan yasa değişikliği önerisini 9’a 2 oyla kabul etti. Komite, bu tür ürünlerin özellikle gençler arasında cazip olduğunu ve ciddi bağımlılık riski taşıdığını belirtti. Düşük fiyatları, cezbedici tatları ve renkli tasarımlarıyla gençleri hedef alan bu e-sigaraların, sağlık üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği vurgulandı. Ayrıca, tek kullanımlık olmaları ve doğru şekilde atılmamaları nedeniyle çevre için büyük tehdit oluşturdukları ifade edildi.

2024 yılının Haziran ayında Ulusal Konsey, öneriyi büyük bir çoğunlukla kabul etmişti. Christophe Clivaz, bu süreçte yaptığı açıklamada, “Puff Bars”ın giderek daha popüler hale geldiğini ve 2022 yılında İsviçre’ye 10 milyon adet ithalat yapıldığını belirtmişti. Her yıl ithalatın yüzde 30 oranında arttığı ve 2020 yılından bu yana İsviçre pazarında bulunan bu renkli e-sigaraların hızla yayıldığı ifade ediliyor.

Federal Hükümet ise yasa değişikliğine karşı çıkmıştı. Ancak, eğer Kantonlar Meclisi de öneriyi kabul ederse, bu durum yeni bir düzenlemenin yapılmasına yol açacak.

Bern kantonundaki mahkemeler 2024 yılında toplam 38.012 davayı sonuçlandırdı. Bu rakam, bir önceki yıla kıyasla yaklaşık 1.800 dava artışı anlamına geliyor. Ancak artan iş yükü ve personel yetersizliği nedeniyle yargı sistemi üzerindeki baskı devam ediyor.

PERSONEL YETERSİZ, MAHKEMELER ZORLANIYOR

Adalet makamlarının yayımladığı yıllık faaliyet raporuna göre, mahkemeler üzerindeki yoğunluk artarken geçici çözümler artık yetersiz kalıyor. Yargı yetkilileri, özellikle birinci derece mahkemelerde kalıcı bir çözüm için personel artışının zorunlu olduğunu vurguluyor.

2024 yılı boyunca savcılık tarafından toplam 80.977 ceza emri çıkarıldı ve 9.493 soruşturma başlatıldı. Ayrıca, uzlaştırma kurumları tarafından 21.316 hukuki danışmanlık hizmeti verildi.

KARMAŞIK DAVALAR ARTIYOR

Özellikle ekonomik suçlar, özel yetkili savcılık birimleri ve çocuk mahkemelerinde davaların sayısında artış yaşandı. Bern İdari Mahkemesi’nde ise 2.330 yeni dava açılırken, 2.274’ü sonuçlandırıldı. 1.442 dosya ise 2025 yılına devredildi.

Yetkililer, dava süreçlerinin daha karmaşık hale gelmesi nedeniyle davaların tamamlanma süresinin uzadığına dikkat çekti.

YARGI PERSONELİNİN ÇOĞU KISMİ ZAMANLI ÇALIŞIYOR

2024 yılı itibarıyla Bern’deki mahkemeler ve savcılık bünyesinde 1.041 kişi görev yapıyordu. Çoğunluğu kısmi zamanlı çalışan personelin yüzde 72’si kadınlardan oluşuyor.

🔹 Yargıdaki iş yükü artıyor, personel eksikliği sürüyor
🔹 Ekonomik suçlar ve gençlik davalarında artış var
🔹 Mahkemelerde sürdürülebilir çözüm için kalıcı personel ihtiyacı vurgulanıyor

YENİLİKÇİ ‘FORENSIC NURSE’ HİZMETİ SAYESİNDE DAHA FAZLA MAĞDUR POLİSE BAŞVURUYOR, ANCAK ELEŞTİRİLER DE VAR.

Zürih Kantonu’nda, cinsel saldırı ve aile içi şiddet mağdurları için yeni başlatılan ‘Forensic Nurse’ modeli, polise yapılan şikayetlerin artmasına neden oldu. Ancak bu modele yönelik eleştiriler de bulunuyor.

Cinsel saldırı veya aile içi şiddet mağdurları için travmanın etkileri sadece olay anı ile sınırlı kalmıyor. Mağdurlar, olay sonrasında tıbbi muayene ve polis sorgulamaları gibi süreçlerle yeniden zorlayıcı bir dönemden geçiyor. Zürih Kantonu, bu durumu iyileştirmek adına bir yıl önce ‘Forensic Nurse’ hizmetini devreye soktu.

Bu model sayesinde, şiddet mağdurları kendi istekleriyle hastanelerde özel olarak eğitilmiş hemşirelerden (Forensic Nurse) destek alabiliyor. Bu uzman hemşireler, mağdurların izlerini ve delilleri profesyonel bir şekilde belgeleyerek, istedikleri takdirde polisle irtibat kurmalarını sağlıyor. Ancak, polise şikayette bulunmak istemeyen mağdurlar da bu hizmetten yararlanabiliyor.

BİR YILDA 200 VAKA VE 170 TELEFON GÖRÜŞMESİ

Pilot uygulamanın bir yıllık değerlendirmesine göre, günde ortalama bir kez bu hizmetten faydalanıldı. Zürih hastanelerinde, 200 mağdur için delil toplandı ve ek olarak 170 vaka telefonda destek aldı. Mağdurların çoğunluğu 16 ila 35 yaş arasındaki kadınlardan oluştu. Vakaların yarısı cinsel suçlar, diğer yarısı ise aile içi şiddet ile ilgiliydi.

Forensic Nurse Dominice Häni, “Mağdurlar için büyük bir destek sağlıyoruz. Onları sürece zorlamadan, adım adım ilerliyoruz” dedi.

DANIŞMANLIK SONRASINDA DAHA FAZLA SUÇ DUYURUSU YAPILDI

Zürih Kantonu Sağlık Direktörü Natalie Rickli, “Kadınlara, çocuklara ve erkeklere yönelik şiddet kabul edilemez. Bu nedenle delillerin korunması ve ileride adli süreçlere katkı sağlaması büyük önem taşıyor” dedi.

Pilot uygulama sayesinde, şiddet mağdurlarının polise başvurma oranlarında artış gözlemlendi. Geçmişte 13 yıl boyunca yalnızca bir kez geriye dönük şikayette bulunulurken, son bir yılda bu sayı 21’e yükseldi. Uzmanlar tarafından toplanan deliller 15 yıl boyunca saklanarak, mağdurların ilerleyen dönemlerde adli süreç başlatmaları için bir güvence oluşturuyor.

SOL PARTİLER DAHA FAZLA DESTEK TALEP EDİYOR

Yeni modelin faydalı olduğu belirtilse de, sol parti grupları SP, AL, Grüne, GLP ve EVP, bunun yetersiz olduğunu savunarak iki kriz merkezi kurulmasını talep etti. Yapılan ortak açıklamada, acil servis ortamının mağdurlar için fazla yoğun ve stresli olduğu, ayrıca bir Forensic Nurse hastaneye gelene kadar beklemek zorunda kaldıkları vurgulandı. Kriz merkezleri ile daha hızlı ve profesyonel bir destek sunulabileceği öne sürüldü.

Kanton meclisi, kriz merkezleri oluşturulması için şimdiden bakanlığa yetki verdi. Ancak Zürih Kantonu, ilk aşamada mevcut pilot projeyi daha fazla tanıtarak yaygınlaştırmayı planlıyor.

PROJE 2026’DA GENEL KULLANIMA SUNULABİLİR

Proje 2026 yılına kadar pilot aşamasında kalacak. Ancak ilk veriler, bu uygulamanın olumlu sonuçlar verdiğini gösteriyor. Zürih Kantonu yönetimi, “Forensic Nurse” modelinin kalıcı bir yapıya dönüştürebileceğine inanıyor.

Bu yeni modelin uzun vadede ne kadar etkili olacağı ve talepleri karşılamada yeterli olup olmayacağı ise ilerleyen dönemlerde netlik kazanacak.